हमास नंतर... इस्रायल आणि इराण युद्धाच्या उंबरठ्यावर ?

नवी दिल्ली, 

World War III आता इराण आणि इस्रायलमध्येही युद्ध सुरू होऊ शकते. सीरियाची राजधानी दमास्कसमध्ये इराणच्या वाणिज्य दूतावासावर हल्ला करण्यात आला. या हल्ल्यासाठी इराणने इस्रायलला जबाबदार धरले आहे. इराण आणि इस्रायलमध्ये कधीही युद्ध सुरू होऊ शकते, असे मानले जात आहे.इस्रायल आणि हमास यांच्यात सहा महिन्यांपासून युद्ध सुरू आहे. आणि आता इस्रायल आणि इराणमधील युद्धाचा धोकाही वाढला आहे. इराण इस्रायलवर कधीही हल्ला करू शकतो, असे मानले जात आहे. इस्रायलनेही तेच गृहीत धरले आहे, त्यामुळे त्यांनीही तयारी सुरू केली आहे. इस्रायलने सर्व सैनिकांच्या पत्त्या रद्द केल्या आहेत. याशिवाय राखीव सैनिकांनाही पाचारण करण्यात आले आहे. इतकंच नाही तर इराणच्या संभाव्य हल्ल्यापासून बचाव करण्यासाठी तेल अवीवमध्ये पुन्हा आश्रयस्थान उघडण्यात येत असल्याचं स्थानिक मीडिया रिपोर्ट्समध्ये म्हटलं आहे.

 

 

 

World War III याची सुरुवात सिरियाची राजधानी दमास्कस येथील इराणच्या वाणिज्य दूतावासावर झालेल्या हवाई हल्ल्याने झाली. हा हल्ला १ एप्रिल रोजी झाला होता. या हल्ल्यात 13 लोक मारले गेले, त्यापैकी 6 सीरियाचे नागरिक होते. ठार झालेल्यांमध्ये इराणच्या इस्लामिक रिव्होल्युशनरी गार्ड्स कॉर्प्स (IRGC) मधील ब्रिगेडियर जनरल मोहम्मद रझा जाहेदी यांचा समावेश आहे. तो IRGC च्या 'कुड्स फोर्स'चा एक महत्त्वाचा व्यक्ती होता. फेब्रुवारी 2020 मध्ये जनरल सुलेमानी यांच्या हत्येनंतर इराणच्या सर्वोच्च कमांडरचा मृत्यू झाल्याची ही दुसरी घटना आहे.

World War III या हल्ल्यासाठी इराणने इस्रायलला जबाबदार धरले आहे. इराणचे सर्वोच्च नेते अयातुल्ला खामेनी म्हणाले की या हल्ल्याला अशा प्रकारे प्रत्युत्तर दिले जाईल की त्यांना त्यांच्या कृत्याबद्दल पश्चाताप होईल. या हल्ल्याबाबत इस्रायलने अद्याप अधिकृतपणे काहीही सांगितलेले नाही. सीएनएनच्या रिपोर्टनुसार, एका इस्रायली कमांडरने सांगितले की, ही 'कुड्स फोर्स'ची इमारत आहे, जी इतर देशांमध्ये ऑपरेशन करते. इस्रायल डिफेन्स फोर्सेसचे प्रवक्ते रिअर ॲडमिरल डॅनियल हगारी यांनी सीएनएनला सांगितले की ते वाणिज्य दूतावास किंवा दूतावास नव्हते. ती कुड्स फोर्सची इमारत होती. पेंटागॉनच्या डेप्युटी प्रेस सेक्रेटरी सबरीना सिंग यांनी मंगळवारी सांगितले की, हा हल्ला इस्रायलने केला आहे, असा अमेरिकेचा विश्वास आहे.

World War III वाणिज्य दूतावासावरील हल्ल्यासाठी इराणने इस्रायलला जबाबदार धरले आहे. इराणनेही हल्ल्याची धमकी दिली आहे.इराणचे परराष्ट्र मंत्री होसेन अमीर-अब्दुल्लाहियान म्हणाले, हे आंतरराष्ट्रीय करार आणि राजनैतिक नियमांचे उल्लंघन आहे. गाझामधील अपयशामुळे बेंजामिन नेतन्याहू यांनी मानसिक संतुलन गमावले आहे. इराण इस्रायलवर हल्ला करणार का? इस्रायली गुप्तचर संस्थेचे माजी प्रमुख आमोस याडलिन यांनी वृत्तसंस्था रॉयटर्सला सांगितले की, इराण या शुक्रवारी हल्ला करू शकतो. एकतर तो थेट लष्करी हल्ला करेल किंवा प्रॉक्सी युद्ध सुरू करेल. प्रॉक्सी युद्ध म्हणजे इराण समर्थित हिजबुल्लाह इस्रायलवर हल्ले करू शकतात. हमाससोबतच्या युद्धातही हिजबुल्ला इस्रायलविरुद्ध लढत आहे. इराणने हल्ला केला तर नवल नाही, असे याडलिनचे म्हणणे आहे. घाबरण्याची गरज नाही. इस्रायलचे हवाई संरक्षण अतिशय मजबूत आहे. त्याचबरोबर इराणवर  हल्ल्यासाठी इस्रायलचे सैन्यही सज्ज झाले आहे. सैनिकांच्या पट्ट्या रद्द करण्यात आल्या आहेत. याशिवाय इस्रायलने अनेक महत्त्वाच्या भागात जीपीएस ब्लॉक केले आहेत. जीपीएस ब्लॉकिंगमुळे क्षेपणास्त्रे आणि ड्रोन भरकटतात. तथापि, इराण अजूनही इस्रायलशी थेट युद्ध टाळू इच्छितो, असे तज्ञांचे मत आहे. याचे एक कारण म्हणजे इस्रायलला अमेरिकेचा पाठिंबा मिळाला आहे. युद्ध झाले तर अमेरिका साथ देईल आणि अशा परिस्थितीत इराण मागे पडू शकतो.