अमेरिकेत 'या' तारखेला ‘No Kings’ प्रोटेस्ट; विरोधाचे अनोखे स्वरूप!

America-No Kings Protest : जेव्हा आपण "नो किंग्ज" सारख्या घोषणा ऐकतो तेव्हा ते राजेशाही, हुकूमशाही किंवा हुकूमशाहीच्या विरोधाचे प्रतीक असते. १८ ऑक्टोबर रोजी अमेरिकेत "नो किंग्ज" दिनानिमित्त एक राष्ट्रीय निदर्शने आयोजित केली जात आहे, ज्यामध्ये लाखो लोक सहभागी होण्याची अपेक्षा आहे. हा केवळ निषेध नाही तर लोकशाही, नागरी हक्कांचे समर्थन करण्यासाठी आणि सत्तेच्या गैरवापराला आव्हान देण्यासाठी एक प्रतीकात्मक चळवळ आहे. या निदर्शनाचे महत्त्व, पार्श्वभूमी, पद्धत आणि अद्वितीय वैशिष्ट्ये जाणून घेऊया.

 

 

 

 

प्रथम, हे निदर्शने अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या धोरणांविरुद्ध असणार आहेत हे लक्षात घेऊया. निदर्शनांमध्ये लाखो लोक २,५०० हून अधिक ठिकाणी जमतील. ही निदर्शने वॉशिंग्टन, डीसीमधील कॅपिटलच्या बाहेर आणि बोस्टन, न्यू यॉर्क, अटलांटा, कॅन्सस सिटी, सॅन फ्रान्सिस्को, शिकागो, न्यू ऑर्लीन्स आणि बोझेमन, मोंटाना येथेही होतील.

"नो किंग्ज" चळवळ ही अमेरिकन राजकीय आणि नागरी समाजातील अलीकडील घटनांविरुद्ध एक निषेध आहे. ही चळवळ ५०५०१ नावाच्या मोहिमेद्वारे चालविली जाते, ज्याचा अर्थ "५० राज्ये, ५० निषेध, १ चळवळ" असा होतो. पहिले मोठे निदर्शन १४ जून २०२५ रोजी झाले, जेव्हा संपूर्ण अमेरिकेतील २,१०० हून अधिक शहरांमध्ये निदर्शने झाली. निदर्शनांमध्ये ५,००,००० हून अधिक लोकांनी भाग घेतला. तो दिवस अमेरिकन सैन्याच्या २५० व्या वर्धापन दिनाच्या परेड आणि ट्रम्प यांच्या ७९ व्या वाढदिवसाच्या अनुषंगाने होता. निदर्शकांनी "नो थ्रोन्स, नो क्राउन्स, नो किंग्स", म्हणजे नो थ्रोन्स, नो क्राउन्स, नो किंग्स... पण लोकशाही राज्य करते अशी घोषणा करण्याची संधी म्हणून घेतली.

'नो किंग्स' चळवळीचे आयोजक सध्या ऑक्टोबरवर लक्ष केंद्रित करत आहेत, परंतु नोव्हेंबर २०२५ मध्ये "फॉल ऑफ फ्रीडम" नावाचा एक मोठा निदर्शन देखील नियोजित आहे. नोव्हेंबरपूर्वी, १८ ऑक्टोबर रोजी होणारे "नो किंग्स" निदर्शन एक प्रमुख राष्ट्रीय कार्यक्रम बनत आहे. या निदर्शनाचा उद्देश सार्वजनिक शक्ती, सार्वजनिक नियंत्रण आणि लोकशाही मूल्ये मजबूत करणे आहे. या निदर्शनातून हे दाखवून देण्याचा प्रयत्न केला जाईल की सत्ता एका राजवंश, व्यक्ती किंवा संस्थेकडे असू शकत नाही.

१८ ऑक्टोबर रोजी २,५०० हून अधिक कार्यक्रमांचे नियोजन करण्यात आले आहे. अमेरिकेतील सर्व ५० राज्यांमध्ये ही निदर्शने होतील. ही एक अशी चळवळ असेल ज्यामध्ये एकाच दिवशी लाखो लोक वेगवेगळ्या शहरांमध्ये रस्त्यावर उतरतील. निदर्शने लोकशाहीचे रक्षण करण्याचा संदेश देतील.

१४ जून २०२५ रोजी झालेल्या मागील निदर्शनाच्या यशामुळे लोकांना विश्वास मिळाला आहे की त्यांचे विचार एकत्रितपणे जनतेपर्यंत पोहोचू शकतात. १४ जून आणि १८ ऑक्टोबर हे या चळवळीचा दुसरा टप्पा आहे. हे दाखविण्याचा प्रयत्न आहे की हा केवळ एक दिवसाचा निषेध नाही तर निदर्शनाची सतत प्रक्रिया आहे.

'नो किंग्ज' चळवळीदरम्यान, अमेरिकेतील निदर्शक बंद, काँग्रेस आणि राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्या प्रशासनातील तीव्र मतभेद, संघीय सत्तेचा वापर आणि स्थलांतरितांविरुद्ध सुरक्षा दलांची तैनाती यासह अनेक संवेदनशील मुद्द्यांवर चर्चा करत आहेत. यामुळे निषेध आणखी शक्तिशाली होतो, कारण तो थेट सत्तेचा वापर, नागरी हक्क आणि सरकारी जबाबदारीवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करतो.

आयोजकांच्या मते, हे आंदोलन अहिंसक पद्धतीने करण्याचे कठोर धोरण आहे. लोक शस्त्रे बाळगणार नाहीत, हिंसाचाराचा अवलंब करणार नाहीत आणि कोणताही तणाव निर्माण झाल्यास तणाव कमी करण्याचे धोरण स्वीकारतील. शांततापूर्ण निषेधाच्या संस्कृतीचा हा प्रचार या निषेधाचे एक अद्वितीय वैशिष्ट्य आहे, जे त्याला इतर रॅली किंवा निदर्शनांपेक्षा वेगळे करते.

'नो किंग्ज' चळवळ किंवा निदर्शने स्पष्ट संदेश देतात की जर सरकारने सत्तेचा गैरवापर केला तर जनता उठू शकते. ते वितर्क, विभाजन आणि नागरी हक्कांचे संरक्षण करण्याच्या परंपरेचे स्मरण करते आणि जनता हीच अंतिम अधिकार आहे. हा कार्यक्रम पारंपारिक रॅली, भाषणे आणि मोर्चे यांच्यापेक्षा खूपच व्यापक आणि प्रभावी आहे. त्याचे स्वरूप उत्स्फूर्त आणि प्रतीकात्मक आहे. या चळवळीची खास वैशिष्ट्ये देखील अधोरेखित करूया.

आयोजकांनी एक धोरण स्थापित केले आहे जे निषेध कसे आयोजित करायचे याचे आराखडे तयार करते. यामध्ये सुरक्षा प्रशिक्षण, मीडिया रणनीती, नागरी हक्कांची माहिती आणि निषेध तयारी यांचा समावेश आहे. या चळवळीत शस्त्रे वापरण्यास मनाई आहे आणि शांतता राखणे अनिवार्य आहे. हिंसाचार, तोडफोड किंवा सार्वजनिक मालमत्तेचे नुकसान होऊ नये. या चळवळीत भाषणे, तसेच कला, संगीत, खडू कला आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम सादर केले जातील.

शांततेत निषेध कसा करायचा, कधी काय कारवाई करायची आणि तणाव कसा व्यवस्थापित करायचा याचे आयोजक आधीच सहभागींना प्रशिक्षण देत आहेत. हा एक दिवसाचा कार्यक्रम नाही; त्यानंतर, आयोजकांना निकालांचे मूल्यांकन करायचे असते, पुढील पावले आखायची असतात आणि आंदोलन टिकवून ठेवायचे असते. जेव्हा या प्रमाणात निदर्शने होतात तेव्हा राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय माध्यमांचे लक्ष देखील राखले जाते. कव्हरेज दरम्यान, ज्या तथ्यांची लोकांना जाणीव नसते ते उघड केले जाते.

 

'नो किंग्ज' चळवळ शांततापूर्ण दृष्टिकोन बाळगत असली तरी, प्रश्न उपस्थित केले गेले आहेत. टीकाकार म्हणतात की ही निदर्शने 'हेट अमेरिका' रॅली आहेत आणि त्यात अतिरेकी घटकांचा समावेश आहे. काहींनी ती विरोधी रणनीती म्हणून नाकारण्याचा प्रयत्न केला आहे. मोठ्या गर्दीला हाताळणे, सुरक्षा प्रदान करणे, गर्दी नियंत्रित करणे आणि हिंसाचार रोखणे हे कोणत्याही सरकारसाठी एक महत्त्वाचे आव्हान असू शकते. शिवाय, जर आंदोलन टिकले नाही तर निदर्शनांचा परिणाम तात्पुरता असू शकतो.

अमेरिकेतील 'नो किंग्ज' चळवळ ही केवळ एक निदर्शने नाही; ती एक इशारा आणि आठवण करून देते की लोकशाहीची शक्ती नेहमीच लोकांकडेच असली पाहिजे. सरकार कितीही शक्तिशाली असले तरी, लोकांच्या इच्छेविरुद्ध वागू शकत नाही हे दाखवण्याचा हा प्रयत्न आहे. हे निदर्शन दाखवते की निषेध करणे, प्रश्न विचारणे आणि सत्तेला आव्हान देणे हे लोकशाहीचा भाग आहेत. शांततापूर्ण निषेधाची संस्कृती, व्यापक जनसहभाग आणि प्रतीकात्मक संवाद हे इतर चळवळींपेक्षा वेगळे करते.