मुंबई
international poverty alleviation day "आंतरराष्ट्रीय गरिबी निर्मूलन दिन" हा दिवस प्रत्येक वर्षी 17 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. या दिनाचा मुख्य उद्देश जागतिक पातळीवर गरिबी कमी करण्यासाठी जनजागृती निर्माण करणे आणि या समस्येवर उपाय शोधण्याचे आहे. जगभरातील विविध समुदाय, संस्था आणि सरकार या दिवशी विविध कार्यक्रम आयोजित करून गरिबीवर लक्ष केंद्रित करतात आणि त्यासोबतच या समस्येवर उपाय शोधण्याचे वचन घेतात.
गरिबी ही एक अशी समस्या आहे, जी केवळ एक आर्थिक स्थिती नाही, तर ती सामाजिक, मानसिक आणि शारीरिक परिस्थितीवरही परिणाम करते. जे लोक गरिबीत जीवन जगतात, त्यांच्यावर एक अत्यंत कठीण जीवनशैली असते. या व्यक्तींना अनेक वेळा अन्न, निवारा, शिक्षण आणि आरोग्य सेवा मिळवणे अशक्य होऊन जाते. त्यामुळे, या समस्येवर लक्ष देणे आणि त्या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी योजनांची अंमलबजावणी अत्यंत महत्त्वाची आहे.गरिबीला दोन मुख्य प्रकारांमध्ये विभागता येते. एक आहे "सापेक्ष गरिबी" आणि दुसरे आहे "निधन गरिबी". सापेक्ष गरिबी म्हणजे त्या समाजात किंवा देशात इतर लोकांच्या तुलनेत कमी संसाधन असणे. उदाहरणार्थ, जर एका समुदायात काही लोक अत्यंत संपन्न असतील आणि इतर लोक त्याच्या तुलनेत कमी संपन्न असतील, तर हे सापेक्ष गरिबी मानले जाते. दुसरीकडे, निधन गरिबी म्हणजे त्या व्यक्तीला जीवन जगण्यासाठी आवश्यक असलेल्या मूलभूत गरजा जसे अन्न, निवारा, पाणी, आणि आरोग्य सेवा मिळवण्यासाठी काहीही संसाधन उपलब्ध नसणे.
भारतासारख्या विकसनशील देशात गरिबी एक अत्यंत गंभीर समस्या आहे. भारतामध्ये लोकसंख्येचा मोठा भाग अजूनही गरिबीच्या रेषेखाली आहे. गरिबीमुळे अनेक लोकांना प्राथमिक आरोग्य सेवा, शिक्षण, आणि जीवनशक्ती मिळवण्यात अडचणी येतात. त्यामुळे त्यांचे जीवनमान आणि भविष्य अधिकच गडबडलेले असते. भारतातील ग्रामीण भागांमध्ये ही समस्या अधिक गंभीर आहे, कारण या भागातील लोकांना आवश्यक संसाधने आणि सेवा मिळवणे अधिक कठीण असते.
अनेक योजना
भारत सरकारने international poverty alleviation day गरिबी कमी करण्यासाठी अनेक योजनांचा अवलंब केला आहे. यामध्ये प्रमुख योजना म्हणजे "प्रधानमंत्री आवास योजना", "मुद्रा योजना", "आयुष्मान भारत योजना", आणि "जन धन योजना" अशा विविध योजनांचा समावेश होतो. या योजनांचा उद्देश गरीब वर्गाला आर्थिक मदत, रोजगार, आरोग्य सेवा आणि घरांची सुविधा पुरवणे आहे. या योजनांच्या अंमलबजावणीमुळे काही प्रमाणात गरिबी कमी झाली आहे, पण यावर अधिक काम करण्याची आवश्यकता आहे.आंतरराष्ट्रीय स्तरावर देखील, युनायटेड नेशन्स (UN) ने 2030 पर्यंत गरिबी निर्मूलनासाठी "सतत विकास उद्दिष्टे" (SDGs) लागू केली आहेत. त्यामध्ये गरिबी हटवणे, शाश्वत विकास साधणे, आणि समाजातील प्रत्येक व्यक्तीस समान संधी मिळवणे हे उद्दीष्ट ठरवले आहेत. यासाठी जागतिक समुदायाला एकत्र येऊन कठोर निर्णय घेण्याची गरज आहे. तसेच, या उद्दीष्टांच्या प्राप्तीसाठी जागतिक अर्थव्यवस्थेचा समावेश करणे, गरीब देशांमध्ये वित्तीय सहाय्य आणि तंत्रज्ञान हस्तांतरण आवश्यक आहे.
गरिबीवर प्रभावी international poverty alleviation day उपाय लागू करण्यासाठी सरकारांनी आणि समाजाने एकत्र काम केले पाहिजे. जागतिक समुदाय, खासगी क्षेत्र, आणि स्वयंसेवी संघटनांनी एकत्र येऊन गरिबी कमी करण्यासाठी आपली भूमिका निभावली पाहिजे. जर प्रत्येक व्यक्ती आणि संस्था या कारणासाठी प्रतिबद्ध राहिली, तर एक दिवस गरिबीवर विजय मिळवता येईल.दरवर्षी 17 ऑक्टोबर रोजी साजरा होणारा "आंतरराष्ट्रीय गरिबी निर्मूलन दिन" हा एक आठवण आहे की, गरिबी एक सामाजिक समस्या आहे, आणि तिच्यावर तोडगा काढण्यासाठी जागतिक पातळीवर काम करण्याची आवश्यकता आहे. गरिबी निर्मूलनासाठी प्रत्येक सरकार, संस्था आणि समाजाने सक्रिय सहभाग घेतला पाहिजे. गरिबीला फक्त एक आकडेवारी म्हणून पाहू नका, ती प्रत्येकाची एक वास्तविक समस्या आहे. जर प्रत्येकाने यावर काम केले, तर एक दिवस त्यावर नियंत्रण मिळवता येईल.