भारतीय जेवणातील विविधतेतही पोषणाची कमतरता!

Shocking revelation in ICMR report भारतामध्ये खाद्यसंस्कृती अत्यंत विविध आहे. प्रांतानुसार, अगदी एका राज्यातही आहाराच्या पद्धती वेगळ्या असतात. या विविधतेमुळे भारतीय जेवणाचा जागतिक स्तरावर कौतुक केले जाते. परदेशी नागरिकांसाठी भारतीय जेवण नेहमीच उत्सुकतेचा विषय असतो, तर भारताबाहेर राहणाऱ्या भारतीयांसाठी घरच्या जेवणाचा अनुभव परतल्यावर महत्त्वाचा असतो. तथापि, इंडियन काउंसिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ न्यूट्रिशनच्या अहवालानुसार, भारतीय जेवणामध्ये आरोग्यास धोका निर्माण होण्याची शक्यता आहे.

 

 

भारतीय आहारात कार्बोहायड्रेटचे प्रमाण खूप जास्त असते, तर प्रथिनांचे प्रमाण तुलनेने खूप कमी असते. या असंतुलनामुळे स्थूलता, मधुमेह, स्नायूंमध्ये कमकुवतपणा आणि अशक्तपणा सारख्या समस्या निर्माण होतात. अहवालानुसार, भारतीयांच्या आहारातील ६५ ते ७० टक्के भाग कार्बोदकांचा असतो, तर प्रथिनांचे प्रमाण फक्त १० टक्के इतके असते. मुख्य कार्बोदकांमध्ये भात, गहू, बटाटे यांचा समावेश असतो. त्यामुळे शरीरात साखरेचे प्रमाण वाढते आणि चरबी साठते, ज्यामुळे वजन वाढते, थकवा जाणवतो आणि मधुमेहासारख्या आजारांचा धोका वाढतो.

 

 

सरासरी भारतीय दररोज फक्त ३५ ते ४० ग्रॅम प्रथिन घेतो, जे प्रतिदिनाच्या गरजेच्या ६० ग्रॅमपेक्षा कमी आहे. डाळ, दूध, अंडी, सोयाबीन यांसारखे प्रथिनाचे स्रोत बहुतेक भारतीयांच्या जेवणातून दुर्लक्षित केले जातात, ज्याचा थेट परिणाम रोगप्रतिकारक शक्ती आणि स्नायूंच्या ताकदीवर होतो. दक्षिण भारतात मुख्यतः भात, उत्तर भारतात गहू यावर आधारित आहार असतो, तर पूर्वोत्तर आणि किनारपट्टी राज्यांमध्ये मासे आणि नारळ प्रथिनासाठी वापरले जातात. तथापि, देशभरात आहार असंतुलित आहे आणि प्रथिनांची कमतरता सर्वत्र दिसून येते.

 

ICMRने नागरिकांना आहारात तातडीने बदल करण्याचे आवाहन केले आहे. अहवालानुसार, प्रत्येक ताटात २५ टक्के प्रथिन, ५० टक्के कार्बोदक आणि २५ टक्के आरोग्यदायी स्निग्ध घटकांचा समावेश असणे आवश्यक आहे. यासाठी दररोज दूध, डाळ, अंडी, दही आणि सोयाबीन यांचा समावेश अनिवार्य आहे. भारतीय आहारात कार्बोदकांचे प्रमाण साधारण ६२ ते ७० टक्के असते, तर प्रथिनांचे प्रमाण १०-१२ टक्के आहे. कमी दर्जाच्या स्रोतांवरून हे प्रथिन मिळत असल्यामुळे पोषण असंतुलित राहते आणि आरोग्य समस्यांचा धोका वाढतो. या अहवालानुसार, योग्य प्रमाणात प्रथिन घेणे आणि संतुलित आहार पाळणे अत्यंत गरजेचे आहे.