२३५ वर्ष जुनी शोक प्रथा...मेलकोट गावात होते ‘काळी दिवाळी’

Black Diwali in Melkot village देशभरात दिवाळी हा सण आनंद, रोषणाई आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. लोक आपल्या घरात देवी लक्ष्मी आणि भगवान गणेशाची पूजा करतात, फटाके फोडतात आणि नवीन कपडे घालतात. मात्र कर्नाटकातील बेंगळुरूपासून सुमारे १०० किमी अंतरावर असलेल्या मेलकोट (मेलुकोट) गावातील परिस्थिती वेगळी आहे. येथे दिवाळी आनंदाने नाही तर शोकासह साजरी केली जाते.

 

 

मेलकोट गावातील मांडयम अय्यंगार ब्राह्मण समुदायाची ही २३५ वर्ष जुनी प्रथा टिपू सुलतानशी जोडली गेली आहे. इतिहासानुसार, टिपू सुलतानने दिवाळीच्या एक दिवस आधी मांडयम अय्यंगार समुदायातील सुमारे ७०० पुरुष, महिला आणि मुलांचा नरसंहार केला होता. हा भयानक प्रकार मैत्रीपूर्ण मेजवानीच्या बहाण्याने आयोजित केला गेला आणि उपस्थित लोकांना जेवणाच्या वेळेसच मंदिरात अडकवून मारण्यात आले.

 

 

या घटनेनंतर मेलकोट गावातील लोकांनी तो दिवस ‘काळी दिवाळी’ म्हणून पाळण्याची प्रथा सुरू केली. या दिवशी येथे दिवे लावले जात नाहीत, उत्सव नाही, फक्त आपल्या पूर्वजांच्या आठवणींना मान देऊन शोक व्यक्त केला जातो. या ऐतिहासिक घटनेमुळे, देशातील अन्य भागांतील आनंदाच्या दिवाळीच्या प्रकाशाच्या उलट, मेलकोट गाव दिवाळीच्या दिवशी अंधारात आणि दुःखात बुडालेले दिसते. या घटनेमुळे मेलकोट गावाचा इतिहास आणि परंपरा आजही ब्राह्मण समुदायात जिवंत आहेत.