स्थानिक स्वराज्यसाठी १० कोटींचे बजेट

10 crores for local self-government जिल्हा परिषद (गट) आणि पंचायत समिती (गण)च्या निवडणुकीच्या कामांना जिल्हा प्रशानाकडून गती दिली जात आहे. प्रशासनाकडून जिप-पंसच्या अंतिम प्रभाग रचना, मतदार यादी, आरक्षण प्रक्रिया आणि निवडणुकीच्या खर्चाचा अंदाज वगैरे सर्व गोष्टी तयार केल्या आहेत. सरकारने यावेळी प्रत्येक मतदान केंद्रासाठी ७२ हजार रुपये अनुदान देण्याचा निर्णय घेतला आहे. वर्धा जिल्ह्यात जि.प. आणि पं.स.करिता १३०० मतदान केंद्र असू शकतात. या आधारावर निवडणूक प्रक्रियेवर १० कोटी रुपये खर्च येईल, असा अंदाज आहे. पूर्वी शासनाकडून प्रत्येक मतदारानुसार अनुदान दिले जायचे.

 

 

 

मागील निवडणुकीत प्रत्येक मतदान केंद्रासाठी सुमारे ४० हजार रुपये मिळाले होते. पण आता नवीन निकषांनुसार प्रत्येक मतदान केंद्रासाठी ७२ हजार रुपये अनुदान देण्याचे प्रावधान करण्यात आले आहे. वर्धा जिल्ह्यात जिपचे ५२ गट आणि ८ पंचायत समितीचे १०४ गण आहेत. मतदार यादीचा कार्यक्रम पूर्ण झाल्यावर मतदान केंद्रांची निश्चित संख्या जाहीर होईल. पण, १३०० केंद्रांची शयता जवळपास निश्चित झाली आहे. या बजेटमध्ये मतदान केंद्राध्यक्ष, मतदान अधिकारी, कर्मचारी, स्टेशनरी, निवडणूक साहित्य, परिवहन आणि इतर प्रशासनिक खर्चांचा समावेश आहे. मागील जिप व पंस निवडणुकीत ५.५ कोटी रुपये खर्च झाले होते. यावेळी खर्चाच्या बजेटात जवळपास दुप्पट वाढ झाली आहे.

 

 

जिल्हा परिषद आणि पंचायत समितीच्या निवडणुकीबरोबरच ग्रापं निवडणुकीसाठीही अनुदान ठरवण्यात आले आहे. यावेळी प्रत्येक मतदान केंद्रासाठी ३१,२५० रुपये अनुदान देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. सन २०२६ च्या सुरुवातीला बहुतेक ग्रापंच्या कार्यकालाचा समारोप होईल आणि त्यानंतर निवडणुका घेण्याची शयता आहे. त्यामुळे प्रशासनिक स्तरावर निवडणुकीच्या तयारीवर विशेष लक्ष दिले जात आहे.

 

निवडणुकीचा कार्यक्रम जाहीर होताच निवडणूक प्रक्रिया पूर्ण केली जाते. पण, शासनाकडून जाहीर करण्यात आलेले अनुदान वेळेत मिळाले नाही, तर बरेच कार्य उधारीवर केले जातात. संबंधित विभागांना देयक मिळतात. पण निधीच्या कमतरतेमुळे वेळीच पैसे मिळवता येत नाहीत. महागाई वाढल्यामुळे निवडणुकीचा खर्चही वाढला आहे. त्याच कारणामुळे सरकारने अनुदानाचे नवीन निकष निश्चित केले आहेत. निवडणूक प्रक्रियेत सेवा देणारे कर्मचारी, अधिकारी आणि इतर यंत्रणेलाही या अनुदानातून भत्ता मिळवणार आहे.