अरेच्चा! देशभरात ८०,००० कोटी रुपयांचे वारसदार नाही!

owns Rs 80,000 crore देशभरात तब्बल ८०,००० कोटी रुपये हक्क नसलेले पडून आहेत. बँकांमध्ये, विमा पॉलिसींमध्ये आणि म्युच्युअल फंडांमध्ये वर्षानुवर्षे न वापरलेले हे पैसे त्यांच्या योग्य मालकांची वाट पाहत आहेत. आश्चर्य म्हणजे, हे सर्व पैसे कोणाच्या तरी मेहनतीचे फल असतानाही आता त्यांच्या कुटुंबीयांना त्याबद्दल काहीच माहिती नाही. या रकमेची माहिती सहज मनीचे संस्थापक आणि सेबी नोंदणीकृत गुंतवणूक सल्लागार अभिषेक कुमार यांनी सोशल मीडियावर दिली आहे.

 

त्यांनी सांगितले की या निधींचा मालक कोणीच नसल्याचे कारण म्हणजे कुटुंबीयांमध्ये संवादाचा अभाव आणि माहिती न पोहोचणे. अनेकदा व्यक्ती गुंतवणूक करते, पण ती माहिती आपल्या कुटुंबाला सांगत नाही. अशा परिस्थितीत, त्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर त्याच्या नावे असलेल्या बँक खात्यांबद्दल, मुदत ठेवींबद्दल किंवा म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीबद्दल कुटुंबाला काहीच माहिती नसते. परिणामी, हे पैसे वर्षानुवर्षे वापरले जात नाहीत आणि हक्क नसलेले ठरतात.

 

अभिषेक कुमार यांच्या मते, ही समस्या पैशाची नाही तर जागरूकतेची आहे. अनेकदा आवश्यक कागदपत्रे पूर्ण न केल्यामुळे, किंवा खात्यांमध्ये नामनिर्देशित व्यक्तीचे नाव न जोडल्यामुळे ही परिस्थिती निर्माण होते. त्यांनी एक उदाहरण देत सांगितले की एका महिलेला तिच्या पतीने केलेल्या गुंतवणुकीची माहिती फक्त तेव्हाच मिळाली जेव्हा तिने तिच्या पतीच्या गुंतवणूक रेकॉर्डचा तपशील तयार केला. त्यात तिला ₹१.५ लाखांची म्युच्युअल फंड गुंतवणूक सापडली होती. दुसऱ्या एका कुटुंबाला त्यांच्या बँक खात्यातील पैसे काढण्यासाठी दोन वर्षे लागली, कारण त्या खात्यात नामनिर्देशित व्यक्तीचा तपशीलच नव्हता.

कुमार यांनी आणखी एक महत्त्वाचा मुद्दा मांडला फक्त इच्छापत्र तयार करणे पुरेसे नसते. कायदेशीर मान्यतेसाठी योग्य पद्धतीने तयार केलेले मृत्युपत्र आवश्यक असते. त्याचबरोबर, वैद्यकीय प्रमाणपत्र, स्वाक्षरीचे व्हिडिओ रेकॉर्डिंग आणि संबंधित कागदपत्रांची नोंदणी करणे अत्यावश्यक आहे, जेणेकरून वारसांना भविष्यात कोणत्याही प्रकारची अडचण येऊ नये. या सगळ्या घटनांमधून एकच धडा स्पष्ट होतो. गुंतवणुकीइतकेच महत्त्वाचे आहे त्याबद्दल आपल्या कुटुंबाला माहिती देणे आणि आवश्यक कागदपत्रे पूर्ण ठेवणे. अन्यथा, आयुष्यभराच्या कमाईचे पैसे ८०,००० कोटी रुपयांच्या या आकड्यात भर घालणारे ठरतात.