भारत–ओमान मुक्त व्यापार करार: ९८% भारतीय निर्यात शुल्कमुक्त होणार

india-oman-free-trade-agreement भारत आणि ओमान यांनी गुरुवारी मुक्त व्यापार करार (FTA) वर स्वाक्षरी केली. या करारांतर्गत, भारताच्या ९८% निर्यातीला ओमानच्या बाजारपेठेत करमुक्त प्रवेश मिळेल. या करारामुळे कापड, कृषी आणि चामडे उद्योगांना लक्षणीय फायदा होण्याची अपेक्षा आहे. त्या बदल्यात, भारत ओमानमधून येणाऱ्या काही उत्पादनांवरील आयात शुल्क कमी करेल, ज्यामध्ये खजूर, संगमरवरी आणि पेट्रोकेमिकल उत्पादने यांचा समावेश आहे.

 

 

पुढील आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीपासून हा करार लागू होण्याची अपेक्षा आहे. भारताला त्याची सर्वात मोठी निर्यात बाजारपेठ असलेल्या अमेरिकेत ५०% पर्यंतच्या उच्च कर आकारणीचा सामना करावा लागत असताना हा करार महत्त्वपूर्ण मानला जात आहे. केंद्रीय वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री पियुष गोयल यांनी ओमानचे वाणिज्य, उद्योग आणि गुंतवणूक प्रोत्साहन मंत्री कैस बिन मोहम्मद अल युसूफ यांची भेट घेतली. या बैठकीत भारत-ओमान आर्थिक सहकार्य आणखी मजबूत करण्याच्या मार्गांवर चर्चा झाली. गोयल यांनी या चर्चेचे वर्णन उत्पादक असल्याचे सांगत सांगितले की दोन्ही देशांमधील व्यापार आणि गुंतवणूक संबंध आधीच मजबूत आहेत आणि त्यांना नवीन उंचीवर नेण्याची प्रचंड क्षमता आहे. india-oman-free-trade-agreement सोशल मीडियावर शेअर केलेल्या संदेशात, पियुष गोयल म्हणाले की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि सुलतान हैथम बिन तारिक यांच्या नेतृत्वाखाली भारत आणि ओमानमधील वाढत्या आर्थिक संबंधांमध्ये प्रगती होत आहे. नेत्यांमधील आगामी चर्चा या संस्कृती संबंधांना सखोल आर्थिक सहकार्याच्या नवीन अध्यायात रूपांतरित करेल असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला.

 

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी त्यांच्या चार दिवसांच्या तीन देशांच्या दौऱ्याच्या शेवटच्या टप्प्यात बुधवारी ओमानमध्ये पोहोचले तेव्हा ही भेट झाली. त्यांनी यापूर्वी जॉर्डन आणि इथिओपियाला भेट दिली होती. india-oman-free-trade-agreement ओमानचे सुलतान हैथम बिन तारिक यांच्या निमंत्रणावरून पंतप्रधान मोदी तेथे आहेत. या भेटीदरम्यान, दोन्ही नेते धोरणात्मक भागीदारी मजबूत करणे आणि व्यावसायिक आणि आर्थिक क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्यावर चर्चा करतील. भारत आणि ओमानमधील ७० वर्षांच्या राजनैतिक संबंधांच्या पार्श्वभूमीवर ही भेट देखील महत्त्वपूर्ण मानली जाते. यापूर्वी, सुलतान हैथम बिन तारिक यांनी डिसेंबर २०२३ मध्ये भारताचा दौरा केला होता. आर्थिक आकडेवारीवरून असे दिसून येते की भारत आणि ओमानमधील व्यापारी संबंध सातत्याने मजबूत होत आहेत. २०२३-२४ या आर्थिक वर्षात द्विपक्षीय व्यापार ८.९४७ अब्ज डॉलर्स होता, जो २०२४-२५ मध्ये १०.६१३ अब्ज डॉलर्सपर्यंत वाढला. दोन्ही देशांमधील गुंतवणूक संबंधही मजबूत आहेत, ओमानमध्ये ६,००० हून अधिक भारत-ओमान संयुक्त उपक्रम कार्यरत आहेत.

भारताकडून ओमानमध्ये एकूण थेट गुंतवणूक अंदाजे ६७५ दशलक्ष डॉलर्स आहे, तर एप्रिल २००० ते मार्च २०२५ दरम्यान ओमानला ६१०.०८ दशलक्ष डॉलर्सची एफडीआय इक्विटी गुंतवणूक मिळाली. india-oman-free-trade-agreement तथापि, व्यापार शिल्लक ओमानच्या बाजूने आहे. २०२४-२५ या आर्थिक वर्षात व्यापार तूट २.४८ अब्ज डॉलर्स होती, जी मागील वर्षी ९४.३७ दशलक्ष डॉलर्स होती. या कालावधीत, ओमानमधून भारताची आयात ४४.८ टक्क्यांनी वाढली, तर भारताची निर्यात ८.१ टक्क्यांनी घटली.

जीटीआरआयच्या अहवालानुसार, प्रस्तावित भारत-ओमान व्यापक आर्थिक करार (सीईपीए) भारताच्या औद्योगिक निर्यातीला लक्षणीयरीत्या चालना देईल अशी अपेक्षा आहे. त्यात असे नमूद केले आहे की ओमानमध्ये सध्या निवडक उत्पादनांवर शून्य ते १०० टक्क्यांपर्यंत आयात शुल्क आहे. दरम्यान, ८० टक्क्यांहून अधिक भारतीय वस्तू ओमानमध्ये सरासरी ५ टक्के शुल्काने येतात. जीटीआरआयने म्हटले आहे की सीईपीए अंतर्गत हे शुल्क काढून टाकल्याने किंवा कमी केल्याने ओमानी बाजारपेठेत भारतीय औद्योगिक निर्यातीची स्पर्धात्मकता सुधारण्याची शक्यता आहे.