मुस्लिम देशांमध्ये भारतीय अवयवांची तस्करी

Indian organ trafficking केरळमध्ये सुरू असलेल्या एका प्रकरणाच्या चौकशीत राष्ट्रीय तपास संस्थेला (एनआयए) आढळले आहे की काही बेकायदेशीर अवयवदान करणाऱ्या टोळ्यांनी भारतीय नागरिकांचे अवयव मुस्लिम देशांमध्ये विकले आहेत. एनआयएने न्यायालयात सादर केलेल्या प्रतिज्ञापत्रात असेही उघड केले की या वर्षी ओडिशाहून दोन लोकांना इराणव्यतिरिक्त ताजिकिस्तानला पाठवण्यात आले, जिथे श्रीमंत व्यक्तींवर त्यांचे मूत्रपिंड प्रत्यारोपित केले गेले.

 

 

 

ही प्रकरणाची सुरुवात १८ मे २०२४ रोजी झाली, जेव्हा कोची विमानतळावर इमिग्रेशन अधिकाऱ्यांनी साजिथ नावाच्या व्यक्तीस संघटित अवयव तस्करीत भाग असल्याच्या संशयावर ताब्यात घेतले. त्यानंतर विजयवाड्यातील रहिवासी साजिथ आणि बेल्लमकोंडा राम प्रसाद यांना अटक करण्यात आली होती. त्यांनी अवयव दाते आणि प्राप्तकर्त्यांना बेकायदेशीर प्रत्यारोपणासाठी इराणमध्ये नेण्यास मदत केली होती. या प्रकरणातील मुख्य आरोपी मधु जयकुमार, जो पलारीवट्टोम येथील रहिवासी आहे, एक वर्षाहून अधिक फरार होता. त्याला ७ नोव्हेंबर २०२५ रोजी नवी दिल्ली विमानतळावर अटक करण्यात आली. एनआयएच्या प्रतिज्ञापत्रानुसार, चौकशी दरम्यान जयकुमारने इराणमध्ये मूत्रपिंड प्रत्यारोपण केलेल्या २७ प्राप्तकर्त्यांची नावे उघड केली. तसेच ११ देणगीदारांची माहितीही त्याने दिली.

 

प्रतिज्ञापत्रात असे नमूद केले आहे की २०२५ मध्ये ओडिशातील दोन व्यक्तींना ताजिकिस्तानमध्ये पाठवण्यात आले, जिथे त्यांच्या मूत्रपिंडांचे प्रत्यारोपण श्रीमंत व्यक्तींवर करण्यात आले. एनआयएने जयकुमारच्या कोठडीची मुदत वाढवून त्याचा बेकायदेशीर अवयव व्यापारातून मिळालेल्या पैशाचा तपास करण्याची मागणी केली आहे. एनआयएच्या तपासात असेही समोर आले आहे की इतर आरोपींच्या मोबाईल फोनमधील बँक खात्याच्या तपशील, छायाचित्रे आणि व्हिडिओंचा अभ्यास करणे आवश्यक आहे. त्याचप्रमाणे जयकुमारचे इतर मूत्रपिंड टोळ्यांशी असलेले संबंध कोठडी चौकशीत निश्चित करणे गरजेचे आहे.

१५ डिसेंबर रोजी न्यायालयाने जयकुमारला तीन दिवसांसाठी एनआयएच्या कोठडीत पाठवले. सध्या तो एनआयएच्या कोठडीत आहे, ज्याची मुदत १८ डिसेंबर २०२५ रोजी संपणार आहे. एनआयएच्या सूत्रांनी पीटीआयला सांगितले की, ओडिशातील दोन देणगीदारांचा शोध घेण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. तपासात असेही उघड झाले आहे की आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत पार्श्वभूमीवरील देणगीदारांना मोठ्या रकमेचे आमिष दाखवण्यात आले होते; परंतु त्यांना इराणमध्ये नेल्यानंतर पासपोर्ट जप्त करून वचन दिलेली रक्कम दिली गेली नाही.