भारत–न्यूझीलंड मुक्त व्यापार करार अंतिम; पंतप्रधान मोदी–लक्सन यांच्यात चर्चा

india new zealand fta भारत आणि न्यूझीलंड यांच्यातील मुक्त व्यापार करार (एफटीए) सोमवारी अंतिम करण्यात आला असून, या करारामुळे दोन्ही देशांमधील व्यापार आणि गुंतवणुकीला मोठी चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे. करारानुसार न्यूझीलंडच्या भारतात होणाऱ्या सुमारे ९५ टक्के निर्यातींवरील शुल्क कमी करण्यात आले असून, अनेक वस्तूंवरील शुल्क पूर्णपणे हटवण्यात आले आहे.

 

 

 

 

 

न्यूझीलंडचे पंतप्रधान क्रिस्टोफर लक्सन यांनी सांगितले की एफटीए पूर्ण झाल्यानंतर त्यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्याशी चर्चा केली. हा करार दोन्ही देशांमधील दीर्घकालीन मैत्री आणि विश्वासावर आधारित असून, न्यूझीलंडच्या उद्योगांना जगातील सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या अर्थव्यवस्थांपैकी एक असलेल्या भारतातील सुमारे १.४ अब्ज ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्याची संधी देईल, असे लक्सन यांनी नमूद केले. लक्सन यांच्या मते, या करारामुळे पुढील २० वर्षांत न्यूझीलंडची भारतात होणारी निर्यात सध्याच्या सुमारे १.१ अब्ज अमेरिकी डॉलरवरून १.३ अब्ज डॉलरपर्यंत वाढू शकते. भारत–न्यूझीलंड एफटीएवरील वाटाघाटी प्रथम २०१० मध्ये सुरू झाल्या होत्या. २०१५ मध्ये नऊ फेऱ्यांनंतर चर्चा थांबली होती, मात्र यावर्षी पुन्हा वाटाघाटींना सुरुवात करण्यात आली. ५ ते ९ मे दरम्यान पहिली फेरी पार पडली आणि त्यानंतर करार अंतिम करण्यात आला.

 

 

 

आर्थिक वर्ष २०२५ मध्ये दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय व्यापार सुमारे १.३ अब्ज डॉलरचा असल्याचा अंदाज आहे. यामध्ये भारताची निर्यात ७११.१ दशलक्ष डॉलर, तर आयात ५८७.१ दशलक्ष डॉलर इतकी आहे. न्यूझीलंडचा सरासरी आयात शुल्क दर केवळ २.३ टक्के असून, भारताचा सरासरी दर १७.८ टक्के आहे. न्यूझीलंडच्या ५८.३ टक्के टॅरिफ रेषा आधीच शुल्कमुक्त आहेत.

भारताकडून न्यूझीलंडला होणाऱ्या निर्यातीमध्ये एव्हिएशन टर्बाइन इंधन (ATF), कपडे व घरगुती कापड, औषधे, यंत्रसामग्री, पेट्रोलियम उत्पादने, वाहन व सुटे भाग, इलेक्ट्रॉनिक्स, लोखंड-पोलाद, कोळंबी, बासमती तांदूळ आणि सोन्याचे दागिने यांचा समावेश आहे.

तर न्यूझीलंडची भारतात होणारी निर्यात प्रामुख्याने लाकूड व लाकूड उत्पादने, लाकूड लगदा, स्टील व अॅल्युमिनियम स्क्रॅप, कोकिंग कोळसा, टर्बोजेट विमाने, लोकर, दूध अल्ब्युमिन, सफरचंद आणि किवीफ्रूट यांवर आधारित आहे.

सेवा क्षेत्रातील व्यापारही भारत–न्यूझीलंड संबंधांचा महत्त्वाचा आधार आहे. आर्थिक वर्ष २०२४ मध्ये भारताची न्यूझीलंडला होणारी सेवा निर्यात २१४.१ दशलक्ष डॉलर होती, तर न्यूझीलंडची भारताला होणारी सेवा निर्यात ४५६.५ दशलक्ष डॉलर इतकी होती.india new zealand fta आयटी, टेलिकॉम सपोर्ट, आरोग्यसेवा आणि वित्तीय सेवा ही भारताची बलस्थाने असून, शिक्षण, पर्यटन, फिनटेक आणि विशेष विमान वाहतूक प्रशिक्षण ही न्यूझीलंडसाठी प्रमुख क्षेत्रे आहेत. न्यूझीलंडच्या सेवा निर्यातीमध्ये भारतीय विद्यार्थ्यांद्वारे चालवल्या जाणाऱ्या शिक्षण क्षेत्राचा मोठा वाटा असून, त्यानंतर पर्यटन, फिनटेक सोल्यूशन्स आणि विशेष विमान प्रशिक्षणाचा क्रमांक लागतो, असेही पंतप्रधान लक्सन यांनी स्पष्ट केले.