भारताने अंतराळ क्षेत्रात मारली मोठी बाजी, ISS वर फडकला तिरंगा

space sector 2025 २०२५ हे भारतासाठी अंतराळ क्षेत्रात अत्यंत यशस्वी ठरलेले वर्ष आहे. इस्रोच्या (ISRO) विविध मोहिमांमुळे भारताने जागतिक स्तरावर आपले स्थान मजबूत केले आहे. यंदा आंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशन (ISS) वर भारताचा तिरंगा फडकवला गेला, तसेच अनेक महत्त्वाच्या तांत्रिक प्रगती साधण्यात आल्या.

 

 

ISRO ने २०२५ ची सुरुवातच ऐतिहासिक कामगिरीने केली. SDX-01 आणि SDX-02 या दोन उपग्रहांचे यशस्वी इन-स्पेस डॉकिंग करण्यात आले. यामुळे भारत चौथा देश बनला, ज्याला उपग्रहांच्या स्वयंचलित डॉकिंगची क्षमता आहे. हा टप्पा भविष्यातील स्पेस स्टेशन्स आणि अंतराळ मोहिमांसाठी मोलाचा ठरणार आहे.

श्रीहरिकोटा येथील इस्रो केंद्रातून GSLV-F15 रॉकेटचे १०० वे प्रक्षेपण यशस्वी झाले. याच्या माध्यमातून नेव्हिगेशन सॅटेलाईट NVS-02 कक्षेत पाठवला गेला. हा टप्पा भारताच्या अंतराळ इतिहासात खास ठरला.

भारताने NASA च्या सहकार्याने NISAR मिशन यशस्वीपणे प्रक्षेपित केले. हा जगातील पहिला ड्युअल फ्रीक्वेन्सी सिंथेटिक अपर्चर रडार (SAR) सॅटेलाइट आहे, जो भूकंप, बर्फवृष्टी, ज्वालामुखी आणि हवामान बदलांचे अचूक निरीक्षण करू शकतो.

भारताची पहिली सौर वेधशाळा आदित्य L1 यशस्वीपणे कार्यरत झाली. इस्रोने १५ टेराबाइट्स मिशन डेटा जागतिक संशोधकांसाठी उपलब्ध करून दिला. यामुळे सौर ज्वाला, कोरोनल मास इजेक्शन, सौर वारे आणि चुंबकीय वादळांचे उच्च-रिझोल्यूशन निरीक्षण शक्य झाले.

सर्वात अभिमानास्पद मोहिम Axiom-4 ठरली. अंतराळवीर शुभांशु शुक्ला ISS वर जाणारे पहिले भारतीय ठरले. त्यांनी १८ दिवस अंतराळात मॉयक्रोग्रॅव्हिटी प्रयोग केले आणि भारताचा तिरंगा स्पेस स्टेशनवर फडकवला.

श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून इस्रोच्या LVM3-M6 रॉकेटद्वारे Bluebird Block-2 उपग्रह यशस्वीपणे प्रक्षेपित केला गेला. हा उपग्रह थेट ४G आणि ५G सेल्युलर ब्रॉडबँड सेवा देण्यासाठी डिझाइन केला गेला आहे.

या सर्व यशस्वी मोहिमांमुळे भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील क्षमतेला जागतिक ओळख मिळाली आहे.space sector 2025 ISS वर तिरंगा फडकवणे, इन-स्पेस डॉकिंग, NISAR आणि आदित्य L1 सारख्या मिशन्समुळे भारताने स्पेस तंत्रज्ञानात नवे शिखर गाठले आहे.