एच-१बी व्हिसा आता पगार आणि कौशल्यावरच मिळणार!

The H-1B visa based on skills अमेरिकेत काम करण्याची इच्छा असलेल्या परदेशी व्यावसायिकांसाठी एच-१बी वर्क व्हिसाबाबत एक महत्त्वाचा आणि दूरगामी बदल करण्यात येत आहे. अनेक वर्षांपासून राबवली जाणारी यादृच्छिक लॉटरी पद्धत आता हळूहळू इतिहासजमा होत असून, तिच्या जागी वेतन आणि कौशल्यावर आधारित निवड प्रक्रिया लागू केली जाणार आहे. अमेरिकेच्या होमलँड सिक्युरिटी विभागाने स्पष्ट केले आहे की पुढील काळात एच-१बी व्हिसा कोणाला मिळेल हे नशीब ठरवणार नाही, तर उमेदवाराचे कौशल्य, पदाची वरिष्ठता आणि मिळणारा पगार हे निकष निर्णायक ठरणार आहेत.

 

 

 

हा बदल ट्रम्प प्रशासनाच्या इमिग्रेशन धोरणांचा भाग मानला जात असून, यामागे अमेरिकेतील नोकरी बाजाराचे संरक्षण करण्याचा दावा करण्यात येत आहे. प्रशासनाच्या मते, सध्याच्या लॉटरी प्रणालीचा अनेक नियोक्त्यांकडून गैरवापर केला जात आहे. यूएस सिटीझनशिप अँड इमिग्रेशन सर्व्हिसेसच्या प्रवक्त्यांनी सांगितले की काही कंपन्या अमेरिकन कर्मचाऱ्यांच्या जागी कमी वेतनावर परदेशी कामगार नेमण्यासाठी एच-१बी व्हिसाचा वापर करत आहेत, ज्यामुळे देशांतर्गत कामगारांचे नुकसान होत आहे. नव्या धोरणानुसार, एच-१बी व्हिसासाठी अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांची निवड ‘वेतन-आधारित भारित प्रणाली’द्वारे केली जाईल. यामुळे उच्च पगाराच्या, विशेष कौशल्य असलेल्या आणि वरिष्ठ पदांसाठी अर्ज करणाऱ्यांना अधिक प्राधान्य दिले जाईल. त्याउलट, प्रवेश-स्तरीय किंवा तुलनेने कमी पगाराच्या नोकऱ्यांसाठी अर्ज करणाऱ्यांसाठी स्पर्धा अधिक कठीण होण्याची शक्यता आहे. हा नियम २७ फेब्रुवारी २०२६ पासून लागू होणार असून, पुढील एच-१बी कॅप नोंदणी प्रक्रियेवर त्याचा थेट परिणाम होईल.

 

 

याआधीही ट्रम्प प्रशासनाने एच-१बी व्हिसासाठी वार्षिक एक लाख डॉलर अतिरिक्त शुल्क लागू करण्याचा प्रस्ताव मांडला होता, मात्र त्यावर कायदेशीर आक्षेप घेण्यात आले आहेत. त्याचबरोबर, सध्या एक दशलक्ष डॉलर गुंतवणुकीच्या बदल्यात अमेरिकेत स्थायिक होण्याचा मार्ग मोकळा करणारी ‘गोल्ड कार्ड व्हिसा’ योजना देखील चर्चेत आहे. सरकारचे म्हणणे आहे की या सर्व उपायांचा उद्देश गुणवत्तेवर आधारित इमिग्रेशनला चालना देणे हाच आहे. या बदलांवर संमिश्र प्रतिक्रिया उमटत आहेत. समर्थकांचे म्हणणे आहे की एच-१बी व्हिसा कार्यक्रमामुळे आरोग्यसेवा, शिक्षण, तंत्रज्ञान आणि संशोधन क्षेत्रात आवश्यक असलेली कुशल मनुष्यबळाची कमतरता भरून निघते आणि अमेरिकेची नवोन्मेष क्षमता वाढते. मात्र टीकाकारांचा आरोप आहे की अनेकदा या व्हिसाचा वापर कनिष्ठ आणि कमी पगाराच्या भूमिकांसाठी केला जातो, ज्याचा फटका अमेरिकन कामगारांच्या नोकऱ्या आणि वेतनाला बसतो. नव्या वेतन-आधारित प्रणालीमुळे ही वादग्रस्त चर्चा आणखी तीव्र होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.