पुतिन चंद्रावर अणुऊर्जा प्रकल्प बांधणार! अमेरिकेनंतर रशियाची तयारी

russia-nuclear-power-plant-on-moon रशियाने चंद्रावर अणुऊर्जा प्रकल्प उभारण्याची महत्त्वाकांक्षी योजना जाहीर केली आहे. पुढील दशकात हा प्रकल्प उभारून ऊर्जा निर्माण करण्याचे आणि त्याचा उपयोग त्यांच्या चंद्र मोहिमांसाठी करण्याचे उद्दीष्ट आहे. याशिवाय, हा प्रकल्प रशिया आणि चीनच्या संयुक्त संशोधन केंद्राला देखील वीज पुरवेल. ही योजना त्या काळात आली आहे जेव्हा जगातील मुख्य शक्तींनी पृथ्वीच्या एकमेव नैसर्गिक उपग्रहावर संशोधन वाढवले असून, त्याचा उपयोग करण्याचे नवे मार्ग शोधत आहेत.

 

रशियाची अंतराळ तंत्रज्ञानातील ताकद जुनी आहे. १९६१ मध्ये सोव्हिएत अंतराळवीर युरी गागारिन अंतराळात जाणारा पहिला मानव बनला. त्यावेळी रशियाने स्वतःला अंतराळ संशोधनात आघाडीचे राष्ट्र म्हणून सिद्ध केले. मात्र, अलीकडील दशकात रशिया अमेरिका आणि चीनच्या तुलनेत मागे राहिले आहे. ऑगस्ट २०२३ मध्ये लुना-२५ मिशन चंद्रावर उतरवण्याचा प्रयत्न करताना अपयशी ठरल्याने मोठा धक्का बसला. russia-nuclear-power-plant-on-moon त्याच वेळी, एलन मस्कच्या स्पेसएक्सने जगातील सर्वात शक्तिशाली रॉकेट तयार करून अंतराळ प्रक्षेपणात क्रांती केली. रोस्कोसमॉसने जाहीर केले आहे की ते २०३६ पर्यंत चंद्रावर पॉवर प्लांट उभारण्याचे नियोजन करत आहेत. या प्रकल्पासाठी त्यांनी लव्होचकिन असोसिएशन एरोस्पेस कंपनीशी करार केला आहे. जरी प्रकल्प अणुऊर्जा आधारित असेल की नाही, हे स्पष्टपणे सांगितलेले नाही, तरी त्यात रशियाच्या सरकारी अणुऊर्जा मंडळ रोसाटॉम आणि प्रमुख अणु संशोधन संस्था कुर्चाटोव्ह इन्स्टिट्यूटचा समावेश आहे.

रोस्कोसमॉसने स्पष्ट केले की हा प्रकल्प चंद्रावर किंवा त्याच्या कक्षेत चालणाऱ्या मोहिमांसाठी ऊर्जा उपलब्ध करुन देईल. संस्थेने म्हटले आहे, “हा प्रकल्प शाश्वत वैज्ञानिक चंद्र स्टेशन स्थापनेसाठी आणि दीर्घकालीन चंद्र अन्वेषण कार्यक्रमाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.” रशिया या योजनांमध्ये एकटा नाही. russia-nuclear-power-plant-on-moon अमेरिकेनेही २०३० च्या आर्थिक वर्षात चंद्रावर अणुभट्टी बसवण्याचा उद्दिष्ट जाहीर केले आहे. ऑगस्टमध्ये याबाबत विचारले असता अमेरिकेचे वाहतूक सचिव शॉन डफी म्हणाले, “आम्ही चंद्राच्या शर्यतीत आहोत आणि चीनसोबत स्पर्धेत आहोत. चंद्रावर तळ बांधण्यासाठी ऊर्जा आवश्यक आहे. सध्या अमेरिका मागे आहे, परंतु ही स्पर्धा मानवांना मंगळावर पोहोचवण्याच्या दृष्टीने महत्वाची आहे.” या प्रकल्पांमुळे चंद्र संशोधन आणि अंतराळ मोहिमांसाठी ऊर्जा पुरवठा सुनिश्चित होईल, आणि भविष्यात चंद्रावर दीर्घकालीन मानवी उपस्थिति ठेवण्याचे मार्ग मोकळे होतील.