वाशिंगटन,
complex flight research नासाच्या आर्मस्ट्रांग फ्लाइट रिसर्च सेंटरकडून सध्या एक अत्याधुनिक आणि मानवरहित 'सबस्केल' विमान तयार केले जात आहे. उड्डाणाशी संबंधित जटिल संशोधनासाठी (complex flight research) वापरण्यात येणारे हे लहान परंतु अत्यंत क्षमतेचे विमान नासाच्या भविष्यातील मिशनसाठी क्रांतिकारक ठरण्याची शक्यता आहे.
हे सबस्केल complex flight research विमान पूर्णपणे मानवविरहित असून ते रिमोट कंट्रोलच्या सहाय्याने चालवले जाणार आहे. त्याचा मुख्य उद्देश म्हणजे विविध प्रकारचे एरोडायनामिक प्रयोग, नवीन तंत्रज्ञानाची चाचणी, आणि विमान डिझाईनमध्ये जलद बदल करता येतील का याचे मूल्यांकन करणे. सध्याच्या विमान डिझाईन्समध्ये मोठे बदल करणे खर्चिक आणि वेळखाऊ असते. मात्र, या लहान विमानाच्या सहाय्याने तेच प्रयोग कमी वेळात आणि कमी खर्चात करता येणार आहेत.
नवीन सबस्केल complex flight research विमानाचे निर्माणकार्य जस्टिन हॉल आणि जस्टिन लिंक या दोन प्रमुख अभियंत्यांकडून केले जात आहे. जस्टिन हॉल हे नासाच्या डेल रीड सबस्केल फ्लाइट रिसर्च लॅबोरेटरीचे मुख्य पायलट आहेत, तर जस्टिन लिंक हे लहान मानवरहित विमानांचे पायलट म्हणून कार्यरत आहेत. हे दोघे मिळून यापूर्वीच्या "मायक्रोक्यूब" या सबस्केल मॉडेलमध्ये सुधारणा करत आहेत आणि त्याला अधिक सक्षम बनवत आहेत.हे विमान आकाराने लहान असले तरी कार्यक्षमतेत मोठ्या विमानांशी स्पर्धा करू शकेल, असे संशोधकांचे म्हणणे आहे. पंखांपासून पंखांपर्यंत सुमारे १४ फूट रुंद, आणि साडे नऊ फूट लांब असलेल्या या विमानाचे वजन केवळ ६० पाउंड (सुमारे २७ किलोग्रॅम) आहे. यामुळे ते सहजपणे उडवता येते आणि विविध प्रयोगांसाठी वापरता येते.डेल रीड सबस्केल फ्लाइट रिसर्च लॅबोरेटरी ही एक अत्यंत गतिशील प्रयोगशाळा असून ती नवीन एरोडायनामिक संकल्पना, तंत्रज्ञान आणि फ्लाइट कंट्रोल सिस्टीम्सवर संशोधन करते. एयरोस्पेस क्षेत्रातील पायनियर डेल रीड यांच्या नावाने ही लॅब स्थापन करण्यात आली असून, ती जलद प्रोटोटाइप डिझाइन तयार करण्यात आणि संभाव्य धोके कमी करण्यात माहिर आहे.
या सबस्केल complex flight research विमानाच्या मदतीने नासा भविष्यातील फुल-स्केल (पूर्ण आकाराच्या) आणि चालकदल असलेल्या विमानांच्या चाचण्या अधिक प्रभावी आणि सुरक्षित करू शकतो. यामुळे पृथ्वीवरील निरीक्षणे, अंतराळ संशोधन आणि विविध वैज्ञानिक मिशनसाठी आवश्यक असलेली तंत्रज्ञानं जलद गतीने विकसित केली जातील, तसेच त्यांच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यमापनही लवकर करता येईल.
नासाचे हे पाऊल म्हणजे वैमानिक संशोधनात एक मोठी झेप मानली जात आहे. संशोधनातील धोके कमी करत असताना नव्या कल्पनांची अंमलबजावणीही लवकर आणि प्रभावीपणे केली जाऊ शकते, हे या प्रकल्पातून स्पष्ट होते.