रियाध
Saudi Arabia ancient human settlement सऊदी अरेबियाच्या पुरातत्त्व विभागाने अरवात प्रायद्वीपामधील सर्वात प्राचीन मानवी वस्तीचा शोध लावल्याची अधिकृत घोषणा केली आहे. ताबूक प्रांताच्या वायव्य भागात असलेल्या मस्यून (Masyoun) या ठिकाणी झालेल्या उत्खननात सापडलेल्या अवशेषांच्या आधारे ही वस्ती सुमारे ११,००० वर्षांपूर्वीची असल्याचे समोर आले आहे.सऊदी अरेबियाचे संस्कृती मंत्री आणि हेरिटेज कमिशनचे अध्यक्ष प्रिन्स बेदर बिन अब्दुल्ला बिन फरहान यांनी या ऐतिहासिक शोधाची माहिती सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म 'एक्स'वर दिली. त्यांनी याला "अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि ऐतिहासिक क्षण" असे संबोधले आहे.ही वस्ती प्री-पॉटरी निओलिथिक कालखंडाशी संबंधित आहे, ज्याचा कालावधी अंदाजे ११,००० वर्षांपूर्वीपासून सुरू होतो. सध्या या शोधाचे Saudi Arabia ancient human settlement महत्त्व जागतिक पातळीवर अधोरेखित केले जात आहे, कारण हे पुरावे अरब प्रायद्वीपातील मानवी जीवनाच्या आद्य स्वरूपावर प्रकाश टाकणारे आहेत.
हेरिटेज Saudi Arabia ancient human settlement कमिशनने दिलेल्या माहितीनुसार, मस्यून येथे आढळलेल्या अवशेषांमध्ये अर्धगोलाकार दगडी घरे, भांडारगृह, दगडी रस्ते, चूल आणि जीवनावश्यक साधनांचा समावेश आहे. तसेच, पुरातत्त्वज्ञांना येथे दगडी शस्त्रे — जसे की बाणांचे टोक, चाकू आणि धान्य दळण्यासाठी वापरण्यात येणारे उपकरण — तसेच सीप्या, अमेझोनाइट आणि क्वार्ट्झपासून बनवलेले अलंकारही सापडले आहेत.
या भागातील उत्खननाचे काम डिसेंबर २०२२ मध्ये पुन्हा सुरू झाले होते, जिथे मस्यून स्थळाची नोंद सर्वप्रथम १९७८ मध्ये राष्ट्रीय पुरातत्त्व नोंदवहीत करण्यात आली होती. त्यानंतर मे २०२४ पर्यंत चार उत्खनन सत्रे यशस्वीरीत्या पूर्ण झाली. उत्खननादरम्यान परिसरातील खडकांवर शिल्पकला, शिलालेख आणि दैनिक जीवनाशी संबंधित चित्रे देखील आढळली, जी त्या काळातील जीवनशैलीबाबत महत्त्वपूर्ण माहिती पुरवतात.सापडलेल्या अवशेषांमधून त्या काळातील समाजाची जीवनशैली, अन्नसंकलनाची पद्धत, व्यापाराची प्राथमिक रूपरेषा आणि सौंदर्यविषयक दृष्टीकोन यावरही प्रकाश पडतो. या शोधामुळे सऊदी अरेबियाचे पुरातत्त्व संशोधन क्षेत्रातील जागतिक स्थान अधिक दृढ झाले असून, ही भूमी प्राचीन मानव संस्कृतीचे महत्त्वपूर्ण केंद्र राहिले असल्याचे अधोरेखित होते.
हेरिटेज कमिशनच्या मते, हा शोध केवळ सऊदी अरेबियाच्या प्राचीन इतिहासाचा भाग नव्हे, तर तो संपूर्ण मानवजातीच्या विकासक्रमातील एक महत्त्वाचा दुवा सिद्ध होतो. या ऐतिहासिक ठिकाणाच्या पुढील अभ्यासातून भविष्यात आणखी अनेक रहस्यांचा उलगडा होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.