हाकेला धावून जाणारी देव्हाळ्याची रेणुका माता

Renuka Mata वाशीम जिल्ह्यात १५ ऑक्टोबरपासून नवरात्रोत्सवाला सुरूवात झाली असून, २४ ऑक्टोबरला या उत्सवाची सांगता होणार आहे. या दरम्यान जिल्ह्यात स्थापिक नवदुर्गा मंदिरामध्ये दर्शनासाठी गर्दी होत आहे. संपूर्ण नवरात्र उत्सव अनवाणी पायाने चालणे, नऊ दिवसात नऊ देवीच्या मंदिरात जाऊन दर्शन घेणे आदी धार्मिक परंपरा जोपासणार्‍या भाविकांचा वर्ग जल्ह्यात खूप मोठा आहे. साडेतीन शक्तीपीठा पैकी माहूरचे रेणुकाा माता व अनुसया या संस्थानला मोठे महत्व आहे. प्रति माहुरची रेणुका माता म्हणून देव्हाळा संस्थानची अख्यायिका आहे.

 

 

 

वाशीम नगरीच्या पूर्वेस ३ कि.मी. अंतरावर देव्हाळा परिसरात वाशीमकरांचे आराध्य दैवत जागृत देवस्थान असलेली रेणुका आईचे असे भव्य पुरातनकालीन पूर्वाभिमूख मंदिर आहे. यामध्ये पाषाणातील आकर्षक अशी रेणुका मातेची मूर्ति विराजमान आहे. फार वर्षापूर्वी शिरपूर येथील भक्त रेणुकादास पाटील दरवर्षी नवरात्रोत्सवामध्ये माहुरची पायदळ वारी करत असत. Renuka Mata मात्र, कालांतराने शरीर थकल्याने त्यांनी रेणुका मातेला पुढच्या वारीला मी येईल की, नाही अशी आर्त हाक दिली. आपल्या या भक्ताची निस्सीम भक्ती पाहून रेणुका माता प्रकट होवून भक्तांला सांगितले की, तू पुढे हो मी तुझ्या घरी येते. पुढे चालतांना मागे वळून पाहू नकोस. तेव्हा तो भक्त माहुरवरुन शिरपूर या गावी निघाला.

 

मात्र, तो नेमका वाशीम नगरीच्या सीमेवर येताच देव्हाळा परिसरात नाल्याला पूर असल्याने तो भक्त तिथे थांबल्याने पाठीमागे येणार्‍या देवीच्या पैजणाचा आवाज थांबला. त्यामुळे भक्ताने मागे वळून पाह्हिले. Renuka Mata तेव्हा रेणुका माता तेथेच आसनस्थ झाली असल्याची आख्यायिका सांगितली जाते. माहुरच्या रेणुका माता इतकेच वाशीमच्या देव्हाळा एक व दोन या देवी संस्थानला महत्व आहे. ज्या ठिकाणी रेणुका माता आसनस्थ झाली ते ठिकाण हे नदीच्या पलिकडच्या बाजूला आहे. त्यामुळे भक्तांना त्याठिकाणी दर्शनासाठी ये जा करणे अवघड होते. त्यामुळे शहरातील काही भक्तांनी पुढाकार घेवून नदीच्या अलीकडच्या काठावर रेणुका मातेचे दुसरे मंदिर उभारले असले तरी भक्त प्रथम नदीपलीकडच्या मंदिरात जावून दर्शन घेतात व मग अलीकडच्या काठावरील देवीचे दर्शन घेतात. त्यामुळे देव्हाळा संस्थानला एक व दोन अशी नावे पडली आहे.