पेसमेकर तुम्हाला आजारी बनवू शकतो?

Pacemaker : जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या हृदयाचे ठोके अचानक वाढू लागतात किंवा कमी होऊ लागतात, तेव्हा ही परिस्थिती धोकादायक असते. अशा परिस्थितीत रुग्णाचा जीव वाचवण्यासाठी डॉक्टर शस्त्रक्रिया करून पेसमेकर बसवतात. हे हृदयाचे कार्य आणि हृदयाचे ठोके सामान्य ठेवण्यासाठी वापरले जाते. पेसमेकर एक असे उपकरण आहे जे हृदयाचे ठोके नियंत्रणात ठेवते. पेसमेकर हृदयाच्या मज्जातंतूंशी संपर्क साधून इलेक्ट्रोडमधून विद्युतप्रवाह निर्माण करतो आणि हृदयाचे ठोके सामान्य ठेवतो. जगभरात असे लोक मोठ्या संख्येने आहेत जे पेसमेकरच्या मदतीने जगत आहेत, परंतु तुम्हाला माहित आहे का की हृदयाजवळ बसवलेल्या पेसमेकरमुळे देखील अनेक प्रकारचे संक्रमण होऊ शकते. याबद्दल आम्ही तुम्हाला सविस्तर सांगतो.

ज्या व्यक्तीच्या शरीरात पेसमेकर बसवलेला आहे अशा व्यक्तीला डॉक्टर कोणत्याही इलेक्ट्रिकल मशीनजवळ न जाण्याचा सल्ला देतात, परंतु काही प्रकरणांमध्ये लोक हे पाळू शकत नाहीत, ज्यामुळे काही समस्या उद्भवतात. काही प्रकरणांमध्ये, पेसमेकरमुळे हृदयाशी संबंधित समस्या देखील उद्भवू शकतात. अशा परिस्थितीत, पेसमेकर बसवलेल्या लोकांनी नियमितपणे हृदयरोगतज्ज्ञांकडून तपासणी करून घ्यावी.

दिल्लीच्या फोर्टिस एस्कॉर्ट्स हार्ट इन्स्टिट्यूटच्या इलेक्ट्रोफिजियोलॉजी आणि कार्डियाक पेसिंग विभागाच्या संचालक डॉ. अपर्णा जसवाल म्हणतात की पेसमेकरमध्येही काही बिघाड होऊ शकतो, जरी अशा केसेस कमी आहेत, परंतु तरीही काही प्रकरणांमध्ये हे दिसून येते. पेसमेकरमध्ये संसर्ग झाल्यास त्या व्यक्तीला अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. त्यांच्यामध्ये ही समस्या अधिक आढळते.

डॉ. अपर्णा जसवाल म्हणतात की ज्या लोकांना अलीकडेच पेसमेकर बसवण्यात आला आहे आणि त्यांना यापैकी कोणतीही समस्या येत आहे त्यांनी ताबडतोब वैद्यकीय मदत घ्यावी. अशा बाबतीत अजिबात गाफील राहू नका.

राजीव गांधी रुग्णालयातील कार्डिओलॉजी विभागातील डॉ. अजित जैन स्पष्ट करतात की पेसमेकरचे अनेक प्रकार आहेत. यापैकी एक लीड-फ्री पेसमेकर, दुसरा सिंगल-चेंबर पेसमेकर आणि तिसरा बायव्हेंट्रिक्युलर पेसमेकर आहे. हा पेसमेकर ऍरिथमियाच्या बाबतीत वापरले जाते. शस्त्रक्रियेनंतर, रुग्णाला फक्त एक पेसमेकर मिळतो. शस्त्रक्रियेनंतर कोणती औषधे घ्यावीत आणि कोणत्या गोष्टी टाळाव्यात हे डॉक्टर सांगतात.जे लोक डॉक्टरांच्या सल्ल्याचे पालन करतात त्यांना पेसमेकरचा त्रास होण्याची शक्यता कमी असते.