'शुद्ध पाणी' हाच सुखी जीवनाचा खरा मंत्र

 

'पाणी हे जीवन आहे' या म्हणीसोबतच, (World Water Day) शुद्ध पिण्याच्या पाण्याचे महत्त्व आणि त्याचा पुरवठा शाश्वतपणे व्यवस्थापित करण्याची गरज याविषयी शिक्षणाचा प्रसार करण्याची आज वेळ आहे. आजच्या दुष्काळ, पूर प्रलोपच्या युगामध्ये लोकांना जागतिक पाणी समस्येची आठवण करून दिली पाहिजे. सर्वात महत्त्वाच्या गोष्टींपैकी एक म्हणजे स्वच्छ पिण्याचे पाणी. पाण्याच्या पुरेशा आणि विश्वासार्ह पुरवठ्याशिवाय पृथ्वीवरील जीवन अशक्य आहे. जगाची लोकसंख्या जसजशी वाढत आहे, तसतशी संसाधनांची मागणी वाढत आहे. ज्यामुळे सर्व उपलब्ध संसाधनांचा अतिवापर आणि दुरुपयोग होत आहे. परिणामी, जगभरातील समुदायांना आता तीव्र पाणीटंचाई जाणवत आहे. याच समस्येची जाणीव करून देण्यासाठी दरवषी आज 22 मार्च रोजी जगभरात (World Water Day) जागतिक जल दिन साजरा केला जातो.  

दरवर्षी 22 मार्च रोजी जगभरात हा दिवस साजरा केला जातो. यूएन जनरल असेंब्लीने 1993 मध्ये समुदाय वाढवण्यासाठी हा दिवस वार्षिक साजरा केला. "युनायटेड नेशन्स कॉन्फरन्स" च्या शेड्यूल 21 मध्ये प्रथमच औपचारिकपणे समाविष्ट केले गेले 1992 साली रिओ दि जानेरो येथे पर्यावरण आणि विकास या विषयावर. पाण्याच्या महत्त्वाविषयी निकडीची भावना निर्माण करण्यासाठी 1993 मध्ये जागतिक जल दिन (World Water Day) उत्सवाची स्थापना करण्यात आली.

 

 

सामाजिक आर्थिक वाढ मोठ्या प्रमाणात पाण्यावर अवलंबून असते. पिण्याचे पाणी हे मानवी आरोग्यासाठी, तसेच उदरनिर्वाहाचे मूलभूत साधन प्रदान करण्यासाठी आवश्यक आहे. (World Water Day) पाण्याशिवाय पोषण, हवा आणि मानवी प्रजाती यांची कल्पना करणे अशक्य आहे. जेव्हा गोड्या पाण्याचा विचार केला जातो, तेव्हा ग्रहाच्या एकूण क्षेत्रफळाचा एक छोटासा भाग मानवी वापरासाठी योग्य असतो. नैसर्गिक रीसायकलिंग प्रक्रियेमुळे पृथ्वीवरील गोड्या पाण्याचा पुरवठा तुलनेने स्थिर राहिला असला तरी, सतत वाढणाऱ्या मानवी लोकसंख्येमुळे मागणी वाढली आहे आणि स्पर्धा निर्माण झाली आहे. कितीही प्रयत्न केले तरी पाणी टंचाई ही खरी समस्या आहे. शिवाय, जर आपण आताच पाण्याचा योग्य वापर केला नाही तर, भविष्यात त्याची किंमत खूप जास्त असेल.

 

UN एजन्सीद्वारे वर्षानुवर्षे पाण्यासाठी ही मोहीम का पुढे रेटली जाते, याची विविध कारणे आहेत, ज्यात लोकांना प्रेरित करणे, पाण्याच्या समस्यांबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि जागतिक जल दिनाच्या सन्मानार्थ इतर देशांसोबत प्रयत्नांचे समन्वय करणे समाविष्ट आहे. तसेच जागतिक जल दिनाची (World Water Day) थीम निवडणे आणि जगभरात संदेश वितरित करणे, या सर्व गोष्टींची जबाबदारी UN-Water करते. विविध गैर-सरकारी आणि गैर-सरकारी गट, संयुक्त राष्ट्र आणि संस्थांच्या सदस्यांसह, जनजागृती मोहिमांमध्ये भाग घेतात. या संपूर्ण प्रसंगी आणि उपक्रमाद्वारे, पाण्याशी संबंधित सर्व समस्या प्रकाशात आणल्या जात आहेत.

 

जागतिक जल दिन 2023 संदेश

1. जागतिक जल दिनानिमित्त (World Water Day) पाण्याची बचत केल्याबद्दल अभिनंदन, नेहमी पाणी जपून वापरा; कृती करण्यापूर्वी जलसंकट येण्याची वाट पाहू नका.

 

2. पाणी एकाच ठिकाणी ठेवल्याने ते अस्वच्छ आणि दूषित होते, तसेच ते वाहू लागले तर, त्याच्या मार्गातील प्रत्येक गोष्टीचे पालनपोषण करेल.

3. कृपया पाण्याची बचत करा आणि आवश्यक असेल तेव्हा त्याचा काळजीपूर्वक वापर करा. चला स्थापन करूया आणि रोपांची देखभाल करूया, जेणेकरून भविष्यातील पिढ्यांना झरे काढता येतील.

4. भविष्यासाठी पाण्याचे जतन करा आणि झरे पुढच्या पिढीला द्या. शेवटी, पाणी ही एकमेव गोष्ट आहे जी, आपल्याला जीवन देते. दीर्घकाळापर्यंत पाणी साठवा.

5. जीवनात केवळ माणसेच नाहीत तर प्राणी, पक्षी आणि इतर पृष्ठवंशी तसेच झाडांसारख्या वनस्पतींचाही समावेश होतो. एक मर्यादित स्त्रोत, पाणी म्हणून, आज त्याचा सुज्ञपणे वापर करण्याचे आवाहन करतो.

 

 

जागतिक जल दिन 2023 कोट्स

• "पर्यावरणाची, निसर्गाची, (World Water Day) पाण्याची काळजी घेण्याचा विचार प्रत्येक माणसाच्या मनात असायला हवा. त्यामुळे पाण्याचा अतिवापर करताना किंवा वाया घालवताना एक प्रकारची भावना किंवा काळजी असायला हवी. एक प्रकारची जबाबदारी आणि त्यासोबत शिस्तीची भावना असायला हवी."  (दलाई लामा)

• "भावी पिढ्यांसाठी सौंदर्य आणि जीवनाचा वारसा सोडायचा असेल तर, आपण नदीसारखा विचार करायला सुरुवात केली पाहिजे." (डेव्हिड आर. ब्रॉवर)

• "मला तुम्हाला आठवण करून देण्याची फारशी गरज नाही की, 'पाणी' आमच्या प्रमुख राष्ट्रीय चिंतांपैकी एक बनले आहे." (एझरा टाफ्ट बेन्सन)

• "पाऊस हा एक आशीर्वाद आहे, जेव्हा तो कोरड्या शेतात हळूवारपणे पडतो, पृथ्वी हिरवीगार करतो आणि पक्षी गाण्यास प्रवृत्त करतो." (डोनाल्ड वर्स्टर)