नवी दिल्ली,
Railway Network : रेल्वे हे वाहतुकीचे सर्वात जुने साधन मानले जाते. ख्रिस्तपूर्व सहाशे वर्षांपूर्वी ग्रीसमध्ये याची सुरुवात झाली. पूर्वी ते खाणींमध्ये वापरले जात होते परंतु वाफेचे इंजिन आल्यानंतर व्यावसायिक रेल्वे सुरू झाली. त्यामुळे लोकांना एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी जाणे सोपे झाले. आज जगातील बहुतेक देशांमध्ये रेल्वेचे जाळे वापरले जाते. जगातील सर्वात मोठे रेल्वे नेटवर्क अमेरिकेकडे आहे, परंतु हायस्पीड ट्रेनच्या बाबतीत चीन पुढे गेला आहे. रेल्वे नेटवर्कच्या बाबतीत अमेरिकेनंतर चीन दुसऱ्या, रशिया तिसऱ्या आणि भारत चौथ्या क्रमांकावर आहे. भारतात दररोज सुमारे 11,000 ट्रेन धावतात आणि करोडो लोक तिथून प्रवास करतात. रेल्वेला भारताची जीवनवाहिनी म्हटले जाते. पण आजही जगाच्या नकाशावर असे अनेक देश आहेत जिथे आजही रेल्वेचे जाळे नाही. चला अशा देशांबद्दल जाणून घेऊया जिथे रेल्वे नेटवर्क नाही.

या देशांमध्ये आपला शेजारी भूतानचाही समावेश आहे. मात्र, आता भारत तेथे रेल्वेमार्ग बांधत आहे. ही 57 किमी लांबीची लाईन 2026 पर्यंत पूर्ण होणे अपेक्षित आहे. रेल्वेचे जाळे नसलेले बहुतेक देश हे खूपच लहान आणि बेट देश आहेत. उदाहरणार्थ, अंडोरा जगातील 11 वा सर्वात लहान देश आहे. त्याचप्रमाणे जगाच्या नकाशावर नव्याने उदयास आलेल्या पूर्व तैमूरकडेही रेल्वेचे जाळे नाही. मात्र, आता तेथे रेल्वेचे जाळे उभारण्याची चर्चा आहे. पश्चिम आफ्रिकन देश गिनी-बिसाऊ येथेही रेल्वे नेटवर्क नाही. आखाती देश कुवेतही रेल्वेच्या जाळ्यापासून वंचित आहे. मात्र आता तेथे रेल्वेच्या अनेक प्रकल्पांवर काम सुरू आहे. माल्टा आणि सायप्रस सारख्या देशांनी तोट्यामुळे रेल्वे नेटवर्क बंद केले. तसेच, आइसलँडसारख्या अनेक देशांमध्ये कठीण भौगोलिक परिस्थितीमुळे रेल्वेचे जाळे उभारता आले नाही.
या देशांमध्ये रेल्वेचे जाळे नाही
रेल्वे नेटवर्क नसलेल्या देशांमध्ये अंडोरा, भूतान, सायप्रस, पूर्व तिमोर, गिनी-बिसाऊ, आइसलँड, कुवेत, लिबिया, मकाऊ, माल्टा, मार्शल बेटे, मॉरिशस, मायक्रोनेशिया, नायजर, ओमान, पापुआ न्यू गिनी, कतार, रवांडा यांचा समावेश होतो. , सॅन मारिनो, सोलोमन बेटे, सोमालिया, सुरीनाम, टोंगा, त्रिनिदाद आणि टोबॅगो, तुवालू, वानुआतू आणि येमेन. यातील बहुतेक देश लहान बेटांचे देश आहेत. कतार, कुवेत आणि ओमान हे जगातील श्रीमंत देश आहेत. तेथे चकचकीत रस्ते आहेत त्यामुळे त्यांना रेल्वेची गरज भासली नाही. मात्र 2022 मध्ये होणारा फुटबॉल विश्वचषक डोळ्यासमोर ठेवून कतारमध्ये मेट्रोचे जाळे तयार करण्यात आले आहे.
सर्वात मोठे रेल्वे नेटवर्क
जगातील सर्वात मोठे रेल्वे नेटवर्क अमेरिकेत आहे. या देशात 148,553 मार्ग किमी रेल्वे मार्ग आहेत. चीनमधील रेल्वे नेटवर्क 109,767 मार्ग किमी आहे. यानंतर रशियाचा क्रमांक लागतो. या देशातील रेल्वे मार्गांची लांबी 68,103 मार्ग किमी आहे. कॅनडामध्ये ते 48,150 मार्ग किमी आहे. यानंतर जर्मनी, ब्राझील आणि फ्रान्सचा क्रमांक लागतो. आधुनिक रेल्वेची जननी असलेल्या ब्रिटनमध्ये १६,१७९ किमी लांबीचे रेल्वे मार्ग आहेत. पाकिस्तानमधील रेल्वे मार्गांची लांबी ७,७९१ मार्ग किमी आहे. व्हेनेझुएलामध्ये रेल्वेचे जाळे केवळ 336 किमी आहे, तर UAE मध्ये 279 मार्ग किमी आहे, लक्झेंबर्गमध्ये 271 मार्ग किमी आहे आणि हाँगकाँगमध्ये 230 किमी आहे.