अंशुल वावरे
नवी दिल्ली,
Dr. Ambedkar Jayanti 2024 : "ज्यामुळे लाखो घरे वाचली आणि दीनदलित लोकांना जगण्याचा अधिकार मिळाला. संविधानाच्या रूपाने समानतेचा अधिकार देणाऱ्या आणि समाजातील दलित वर्गाला समानता मिळवून देणाऱ्या त्या महामानवाला मी आदरांजली वाहतो." "बाबासाहेबांनी समाजसुधारणेसाठीही अनेक कामे केली. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे जीवन संघर्षमय होते. परंतु, ते संपूर्ण जगासाठी एक अनुकरणीय उदाहरण बनले आहेत, ज्यांच्याकडून प्रत्येकाला प्रेरणा मिळते.'' दरवर्षी 14 एप्रिल रोजी देशभरात डॉ. आंबेडकर जयंती (Dr. Ambedkar Jayanti 2024) साजरी केली जाते. यंदा संपूर्ण देश त्यांची १३४ वी जयंती साजरी करत आहे.
भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार डॉ.भीमराव आंबेडकर यांच्या कर्तृत्वाचे आणि शिक्षणाचे उदाहरण दिले जाते. त्यांना लहानपणापासूनच जातीभेदामुळे खूप त्रास सहन करावा लागला. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 पण शिक्षणाची आवड त्यांनी कधीही कमी होऊ दिली नाही. आज आपण त्यांच्या शिक्षणाबद्दल जाणून घेणार आहोत.
भीमराव आंबेडकरांसाठी सुरुवातीचा अभ्यास सोपा नव्हता. दलित समाजातून आल्याने त्यांच्याशी होणारा भेदभाव केवळ शाळेत शिकण्यापुरता मर्यादित नव्हता. हा भेदभाव त्यांना सर्वत्र सहन करावा लागला. त्यांना सार्वजनिक मडक्याचे पाणीही पिऊ दिले जात नव्हते. भेदभावामुळे बाबासाहेबांना आवडणाऱ्या सर्व गोष्टी करण्यापासून रोखण्यात आले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 जसे पुस्तके वाचणे, खेळणे इ. मात्र या भेदभावामुळे आपण या समाजातून हा भेदभाव कायमचा दूर करू, असा निर्धार त्यांनी केला.
1894 च्या सुमारास त्यांचे वडील सेवानिवृत्त झाले आणि दोन वर्षांनंतर कुटुंब सातारा येथे गेले. काही काळानंतर त्यांच्या आईचे निधन झाले. त्यांचे कुटुंब 1897 मध्ये मुंबईला गेले, जिथे त्यांना एल्फिन्स्टन हायस्कूलमध्ये प्रवेश मिळाला आणि तेथे प्रवेश घेणारे त्यांच्या समुदायातील ते एकमेव होते. वृत्तानुसार, वयाच्या 15 व्या वर्षी त्यांनी रमाबाई या नऊ वर्षांच्या मुलीशी लग्न केले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 1907 च्या सुमारास त्यांनी मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि पुढच्या वर्षी ते एल्फिन्स्टन कॉलेजमध्ये दाखल झाले. ते बॉम्बे युनिव्हर्सिटीशी संलग्न होते. त्यांच्या मते असे करणारे ते महार जातीतील पहिले व्यक्ती होते. १९१२ मध्ये त्यांनी बॉम्बे युनिव्हर्सिटीमधून अर्थशास्त्र आणि राज्यशास्त्रात पदवी मिळवली.
अमेरिकेचे कोलंबिया विद्यापीठ
आंबेडकरांनी बी.ए. M.A नंतर. बडोदा किंग सयाजी गायकवाड वॉर्डमधून फेलोशिप मिळाल्यानंतर ते अमेरिकेतील कोलंबिया विद्यापीठात शिक्षणासाठी दाखल झाले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 1915 मध्ये त्यांनी पदवी परीक्षा उत्तीर्ण केली. 1916 मध्ये, त्यांनी कोलंबिया विद्यापीठ, यूएसए मधून एचडीची पदवी प्राप्त केली. त्यांच्या पीएचडी संशोधनाचा विषय 'ब्रिटिश भारतातील प्रांतीय भारताचे विकेंद्रीकरण' होता.
लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स अँड पॉलिटिकल सायन्स
फेलोशिप संपल्यानंतर आंबेडकर ब्रिटनमार्गे भारतात परतत होते. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 तेथे त्यांनी लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स अँड पॉलिटिकल सायन्समध्ये M.Sc आणि लॉ इन्स्टिट्यूटमध्ये बॅरिस्टर लॉ पदवीसाठी नोंदणी केली आणि भारतात परतले.
अशिक्षित आणि गरीब लोकांना जागरूक करण्याचे काम.
अशिक्षित आणि गरीब लोकांमध्ये जागृती करण्यासाठी बाबासाहेबांनी मूकनायक आणि बहिष्कृत भारत साप्ताहिकांचे संपादन केले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 अपूर्ण शिक्षण पूर्ण करण्यासाठी ते लंडन आणि जर्मनीला गेले आणि तेथून त्यांनी एम.एस्सी., डी.एससी आणि बॅरिस्टर पदव्या मिळवल्या.
डी.लिटच्या मानद पदव्या देऊन सन्मानित.
बाबासाहेब डॉ. आंबेडकर यांना कोलंबिया विद्यापीठाने एलडी आणि उस्मानिया विद्यापीठाने डी.लीट या मानद पदवी प्रदान केल्या. आंबेडकर हे जागतिक तरुणांसाठी प्रेरणास्थान बनले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 कारण BA, MA, MSc, PhD, Barrister, DSC, D.Leet अशा एकूण 26 डिग्री त्यांच्या नावाशी जोडल्या गेल्या आहेत.
आंबेडकरांचे योगदान आहे.
त्यांनी मनुस्मृतीचे दहन (1927), महार सत्याग्रह (1928), दलित-दलित आदिवासींचा मंदिरात प्रवेश, पिण्याचे पाणी, अस्पृश्यता, जातिवाद, यांसारख्या समाजकंटकांच्या निर्मूलनासाठी नाशिक सत्याग्रह यांसारख्या मानवी हक्कांसाठी सामाजिक आणि धार्मिक योगदान दिले. Dr. Ambedkar Jayanti 2024 त्यांनी अनेक प्रकारच्या चळवळी सुरू केल्या. 1927 ते 1956 या काळात त्यांनी मूकनायक, बहिष्कृत भारत, समता, जनता आणि प्रबुद्ध भारत या पाच साप्ताहिके आणि वृत्तपत्रांचे संपादन देखील केले.