22 वर्षे अंडीचे संरक्षण, हे करिश्माई कासव कसे जगले?

16 May 2024 16:06:17
नवी दिल्ली,
Penny Turtle : त्या कासवांची खासियत सर्वांपेक्षा वेगळी आहे. सुमारे 9 किलो वजनाची ही कासवे नाकापासून शेपटीपर्यंत 20 इंचांपर्यंत त्यांचा आकार वाढवू शकतात. एवढेच नाही तर ती तीन दिवस किनाऱ्यावर न येता खोल पाण्यात राहू शकतात. त्यांच्याकडे क्लोआकाद्वारे श्वास घेण्याची एक अद्वितीय शक्ती आहे. आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, त्यांच्याकडे हेमल कमान असलेली शेपटी आहे, जी बहुतेक कासवांमध्ये हरवली आहे. पण, करिष्माई गुण असलेल्या या कासवांच्या कुटुंबाला जगणे जवळजवळ अशक्य होते. शिकारी, कोल्हे आणि त्यांची अंडी चोरणाऱ्या इतर प्राण्यांपासून त्यांच्या जीवाला धोका होता.

PENNY TURTLE 
 
 
अशा परिस्थितीत 800 जणांच्या फौजेने या कासवांना वाचवण्याची जबाबदारी घेतली. ही 2001 सालची गोष्ट आहे, जेव्हा ही टीम शिकारी आणि प्राण्यांपासून या कासवांच्या अंड्यांचे संरक्षण करण्यासाठी शेतात उतरली होती. या कासवांच्या घरट्यांचा हंगाम आला की सकाळी सूर्य उगवण्याआधीच या संघाचे लोक नदीच्या काठावर पोहोचायचे. नवीन घरटी शोधण्यासाठी ते सर्वत्र पसरायचे आणि नंतर कुंपण उभारून त्यांचे संरक्षण करायचे. कुंपण असे आहे की शिकारी किंवा वन्य प्राणी त्यांच्यापर्यंत पोहोचू शकत नाहीत.
 
22 वर्षांच्या प्रयत्नांना यश आले, त्यांचे कुटुंब पुन्हा स्थायिक झाले
 
या संघाचा हा संघर्ष 22 वर्षे सुरू राहिला. आणि शेवटी, कासवांची ही प्रजाती नामशेष होण्यापासून वाचली. हे प्रकरण ऑस्ट्रेलियातील क्वीन्सलँड शहरातील टियारोचे आहे, जिथे कासवांची ही प्रजाती मेरी नदीत राहते. त्यांना पेनी टर्टल्स देखील म्हणतात. ऑस्ट्रेलिया जंगली आणि आश्चर्यकारक प्राण्यांनी भरलेले असले तरी, मेरी नदीतील कासवे इतर सर्वांपेक्षा वेगळी आहेत. येथे कासवांची ही प्रजाती एकेकाळी नामशेष होण्याच्या मार्गावर होती. पण आता, टियारो शहरातील 800 रहिवाशांचे आभार, या कासवांनी नदीत पुनरावृत्ती केली आहे ज्यामुळे त्याचे नाव आहे.
 
कासवांच्या या प्रजाती कुठे आढळतात?
 
मेरी रिव्हर्सला काही लोक 'बॉम्ब-ब्रेथिंग पंक' म्हणूनही ओळखतात, कारण तिच्याकडे क्लोआकामधून श्वास घेण्याची विशेष क्षमता आहे. त्याबद्दल धन्यवाद, ही कासवे पृष्ठभागावर न येता तीन दिवस पाण्याखाली राहू शकतात. त्यांना कधीकधी हिरवे केसाळ कासव म्हटले जाते कारण कालांतराने ते त्यांच्या डोक्यावर आणि कवचांवर एकपेशीय वनस्पती जमा करतात. त्याच्याकडे पाहून असे वाटते की त्याने रंगीत हिरवा मोहक घातला आहे. या कारणास्तव त्यांचे नाव देखील 'पंक' आहे. ही प्रजाती संपूर्णपणे मेरी नदी आणि दक्षिण-पूर्व क्वीन्सलँडच्या पाच उपनद्यांमध्ये राहते.
 
शिकारीमुळे ही कासवे नामशेष होणार होती
 
मेरी रिव्हर टर्टलची शेपटी देखील अद्वितीय आहे. त्यात हेमल कमान आहे. सॉरोपॉड डायनासोर ओळखण्यासाठी सामान्यतः वापरले जाणारे एक अद्वितीय वैशिष्ट्य. इतर सर्व आधुनिक कासवांमध्ये ही शेपटी हरवली आहे. एक प्रकारे, मेरी नदी कासव आधुनिक उत्क्रांतीत अद्वितीय आहे. त्यांना वाचवल्याचा शहरातील जनतेला अभिमान वाटतो. का करू नये, कासवांच्या या अनोख्या प्रजातीचे जतन करणे सोपे काम नव्हते. शिकारीमुळे ही प्रजाती नामशेष होण्याच्या मार्गावर पोहोचली होती.
Powered By Sangraha 9.0