काशी ते सोमनाथ मंदिराची पुनर्बांधणी करणाऱ्याअहिल्याबाई होळकर!

Ahilyabai Holkar आज राणी अहिल्याबाई होळकर यांची जयंती, ऐतिहासिकदृष्ट्या देशातील सर्वात शक्तिशाली आणि यशस्वी महिलांपैकी एक. अहिल्याबाई होळकर यांनी १९६७ ते ऑगस्ट १७९५ पर्यंत म्हणजे एकूण २८ वर्षे मराठा साम्राज्याची सत्ता सांभाळली. एकेकाळी मुघलांनी उद्ध्वस्त केलेली भारतातील सर्व मंदिरे पुन्हा बांधण्याचे श्रेय अहिल्याबाई होळकर यांना जाते. अहिल्याबाई होळकर यांच्या जीवनातील काही खास गोष्टी जाणून घेऊया.

 

 

 

अहिल्याबाई होळकर यांचा जन्म ३१ मे १७२५ रोजी झाला. त्यांचा जन्म अहमदनगर, महाराष्ट्र येथे झाला, ज्याचे आता अहिल्याबाई नगर असे नामकरण करण्यात आले आहे. Ahilyabai Holkar ज्या काळात स्त्रिया शाळेत जात नव्हत्या, तेव्हा तिच्या वडिलांनी तिला शाळेत पाठवले. सुभेदार मल्हारराव होळकर मंदिरात पोहोचले असता त्यांना अहिल्याबाई होळकर दिसल्या. अहिल्या कोणत्याही राजघराण्यातील नसून तिचे तेज पाहून मल्हाररावांनी त्यांचा मुलगा खंडेराव याच्याशी विवाह केला. मल्हाररावही आपल्या सुनेला शासनाशी संबंधित गोष्टी शिकवत असत.

 अहिल्याबाई होळकर यांचे पती खंडेराव होळकर १७५४ मध्ये कुंभेरच्या लढाईत शहीद झाले. अवघ्या 12 वर्षांनंतर सासरे मल्हारराव होळकर यांचेही निधन झाले. यानंतर अहिल्याबाईंचा माळव्याच्या राणीचा राज्याभिषेक झाला. त्याने अनेक वर्षे मुघल आणि इतर शत्रूंपासून आपल्या साम्राज्याचे रक्षण केले. त्या स्वतः आपल्या सैन्यासोबत युद्धात जात असे. त्यांनी उत्कृष्ट पद्धतीने राज्य चालवले. त्याने महेश्वरला आपली राजधानी केली. Ahilyabai Holkar त्यांच्या राजवटीत अहिल्याबाई होळकरांनी काशीचे विश्वनाथ मंदिर, गुजरातचे सोमनाथ मंदिर यासह देशाच्या विविध भागांत मंदिरांची पुनर्बांधणी केली. १७ व्या शतकाच्या शेवटी काशीमध्ये गंगेच्या काठावर मणिकर्णिका घाट बांधण्याचे श्रेयही अहिल्याबाई होळकरांना जाते. मांडू येथील नीलकंठ महादेव मंदिर हेही त्यांचे योगदान आहे. याशिवाय देशातील महत्त्वाच्या ठिकाणी त्यांनी उपाहारगृहे, विश्रामगृहे इत्यादींची स्थापना केली होती. कलकत्ता ते बनारस हा रस्ताही त्यांनी बांधला.