जाणून घ्या नागपंचमी का साजरी केली जाते?

Nag Panchami : हिंदू कॅलेंडरनुसार, यावेळी सावनमध्ये नागपंचमीचा सण शुक्रवार, 9 ऑगस्ट, 2024 रोजी साजरा केला जाईल. या दिवशी सर्वजण आपापल्या घरात नागदेवतेची पूजा करतात. हिंदू धर्मात प्राचीन काळापासून नागदेवतांची पूजा करण्याची परंपरा चालत आली आहे. नागपंचमीच्या दिवशी नागदेवतेची पूजा केल्याने मनोकामना पूर्ण होतात, असे मानले जाते. नागपंचमी साजरी करण्यासंदर्भात काही पौराणिक कथा प्रचलित आहेत. या कथांच्या आधारेच नागपंचमीचा सण साजरा करण्याची सुरुवात मानली जाते. हेही वाचा : नागपंचमीच्या दिवशी या गोष्टींची घ्या विशेष काळजी

 

नागपंचमी साजरी करण्याबाबत अनेक कथा प्रचलित आहेत. त्यानुसार नागपंचमीचा सण साजरा करणे ही सुरुवात मानली जाते. भविष्य पुराणानुसार, समुद्रमंथनाच्या वेळी नागांनी आपल्या आईचे ऐकले नाही, त्यामुळे त्यांना शाप मिळाला. जनमेजयाच्या यज्ञात ते जळून राख होतील असे नागांना सांगण्यात आले. त्यानंतर महाभारत काळात जनमेजयाच्या नाग यज्ञाच्या वेळी प्रचंड राक्षसी सर्प आगीत आले आणि जळू लागले.

 

घाबरलेल्या सापांनी ब्रह्मदेवाचा आश्रय घेतला आणि त्यांची मदत मागू लागली. तेव्हा ब्रह्माजी म्हणाले की सर्प वंशातील महात्मा जरतकरू यांचा पुत्र आस्तिक सर्व नागांचे रक्षण करील. हा उपाय भगवान ब्रह्मदेवाने पंचमी तिथीलाच सांगितला होता. त्याच वेळी आस्तिक मुनींनी सावन महिन्याच्या पाचव्या दिवशी दूध टाकून यज्ञात सापांना जळण्यापासून वाचवले होते. तेव्हापासून आजपर्यंत नागपंचमी हा सण साजरा केला जातो.

 

 

दुसऱ्या मान्यतेनुसार, जेव्हा समुद्रमंथन झाले तेव्हा कोणालाही दोरी सापडली नाही. यावेळी वासुकी नागाचा दोरी म्हणून वापर केला जात असे. देवतांनी वासुकी नागाची शेपटी धरली, तर राक्षसांनी त्याचे तोंड धरले. मंथनाच्या वेळी पहिले विष बाहेर पडले जे भगवान शिवांनी आपल्या घशात ठेवले आणि सर्व जगाचे रक्षण केले. त्याच वेळी मंथनातून अमृत बाहेर पडल्यावर देवांनी ते प्यायले आणि अमरत्व प्राप्त केले. तेव्हापासून ही तारीख नागपंचमीचा सण म्हणून साजरी केली जाते.

 

 

नागपंचमीच्या आणखी एका पौराणिक कथेनुसार, श्रावण महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पंचमीला भगवान श्रीकृष्णाने जनक या नागाचा पराभव करून वृंदावनातील लोकांचे रक्षण केले. भगवान श्रीकृष्ण नागाच्या फण्यावर नाचले. त्यानंतर त्यांना नथैया म्हटले गेले. तेव्हापासून नागांची पूजा करण्याची परंपरा सुरू आहे.