'गणपती बाप्पा मोरया !' ...का करावे २-३ दिवसात विसर्जन ?

भगवान श्री गणेशGanesh Chaturthi 2024 10 दिवस पृथ्वीवर वास्तव्य करण्यासाठी येत आहेत, म्हणजेच 7 सप्टेंबर रोजी गणेश चतुर्थीचा उत्सव साजरा केला जाईल. या दिवशी घरोघरी आणि मंडपात श्री गणेशाच्या मूर्तीची प्रतिष्ठापना केली जाते आणि 10 दिवस भव्य पद्धतीने पूजा केली जाते. 10 दिवस गणपतीची पूजा केल्यानंतर मूर्तीचे विसर्जन करण्याचा नियम असला तरी अनेकदा लोक दीड दिवस किंवा तीन दिवसांच्या नियमाने मूर्तीचे विसर्जन करतात. यामागे कोणती धार्मिक कारणे आहेत ते जाणून घेऊया.

 

 

महाराष्ट्रातील गणेश उत्सवाचा Ganesh Chaturthi 2024इतिहास खूप जुना आहे, असे म्हटले जाते की, जेव्हा आपला देश गुलामीच्या खाईत होता, तेव्हा थोर स्वातंत्र्य क्रांतिकारक बाळ गंगाधर टिळक यांनी सार्वजनिक गणेशोत्सव साजरा करण्याची परंपरा सुरू केली होती. महाराष्ट्रात सर्वात मोठा सण म्हणून साजरा केला जातो त्याची ही पहिली सुरुवात होती. त्यावेळचे बोलायचे झाले तर गणेशोत्सवाच्या काळात क्रांतिकारक, गणपतीचे भक्त या नात्याने देशाला बेड्यातून मुक्त करण्याच्या योजनांचा विचार करायचे आणि इंग्रजांना त्याची कल्पना नव्हती.

त्यानंतर एक दिवस साजरा Ganesh Chaturthi 2024होणारा हा सण 10 दिवस साजरा केला जाऊ लागला. गणेश उत्सवाशी संबंधित विशेष बाब म्हणजे, काहीशे वर्षांपूर्वी हा उत्सव केवळ एकाच दिवशी साजरा केला जात होता. त्याकाळी मातीच्या मूर्ती आणण्याची परंपरा नव्हती. या उत्सवासाठी लोक घरात बसवलेल्या गणेशमूर्तीची पूजा करून गणेश चतुर्थीचा सण साजरा करत असत. एखाद्याने मातीची गणेशमूर्ती बनवली तरी ती दुसऱ्या दिवशी विसर्जित करायची.

लोक श्री गणेशाची स्थापना करून Ganesh Chaturthi 2024संकल्प करतात. त्याच्या स्थापनेच्या वेळीच लोक पूजेत प्रतिज्ञा घेतात की किती दिवसांनी मूर्तीचे विसर्जन करायचे. याच ठरावानुसार काही लोक गणेशमूर्तीचे विसर्जन 2 ते 3 दिवसांत करतात. ही परंपरा महाराष्ट्रात पाहायला मिळते. जाणकारांच्या मते असे करणे शास्त्रानुसार आहे. याठिकाणी गणेशोत्सवाची जय्यत तयारी सुरू असतानाच लोकांमध्ये उत्सवाबाबत उत्साहाचे वातावरण आहे.