मधुमेह, थायरॉईड आणि मोतीबिंदू आजाराने प्राणीही ग्रस्त

Animals also suffer from cataract गोरखपूर प्राणीसंग्रहालयातील प्राणी आता मानवासारख्या आजारांनी ग्रस्त होत आहेत, हे पाहून वन्यजीव तज्ज्ञही धक्कादायक ठरले आहेत. सिंह, वाघ, बिबट्यासारखे सामर्थ्यवान प्राणी आता मधुमेह, थायरॉईड, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि मोतीबिंदू सारख्या आजारांनी त्रस्त असल्याचे समोर आले आहे. यामुळे मानव आणि प्राण्यांच्या आरोग्याशी संबंधित समानतेबाबत अनेक प्रश्न निर्माण झाले आहेत. अलीकडेच गोरखपूर प्राणीसंग्रहालयातील एका वाघिणीवर तपासणीत दोन्ही डोळ्यांमध्ये ९० टक्के मोतीबिंदू असल्याचे आढळून आले. तिच्या दृष्टीला परत येण्याची शक्यता अत्यंत कमी असल्याचे सांगण्यात आले. याआधी, एका बिबट्याला कर्करोगामुळे मृत्यू झाला होता, तर दुसऱ्या बिबट्याला मधुमेह, थायरॉईड आणि उच्च कोलेस्ट्रॉलचा त्रास असल्याचे निदान झाले. तिच्या शरीरात ट्रायग्लिसराइड्सचे प्रमाण जास्त असल्याने शरीरात जळजळ निर्माण झाली होती. याशिवाय, काही काळापूर्वी, एका सिंहिणीचा अपस्माराच्या झटक्यामुळे मृत्यू झाला, जी घटना तज्ज्ञांसाठीही अनोखी ठरली.

 

 

 

 

प्राणीसंग्रहालयातील वातावरण आणि जंगलातील स्वातंत्र्यात मोठा फरक आहे. बंद पिंजरे आणि मर्यादित हालचालीमुळे प्राण्यांचा शारीरिक आणि मानसिक ताण वाढतो. जंगलात प्राणी स्वतः शिकारी करतात, खूप फिरतात, धावतात आणि त्यांचे चयापचय क्रियाशील राहतो; परंतु प्राणीसंग्रहालयात त्यांच्या हालचाली मर्यादित असल्याने लठ्ठपणा, हार्मोनल बदल आणि चयापचय विकार होतात. तसेच, ठराविक वेळेत दिले जाणारे अन्न त्यांच्या चयापचयाला प्रभावित करते. मानसिक ताणामुळेही त्यांच्या आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होतो.

 

डॉ. योगेश प्रताप सिंह, मुख्य वन्यजीव पशुवैद्य, म्हणतात की प्राणीसंग्रहालयातील प्राण्यांची नियमित तपासणी केली जाते. जंगलात हे आजार लवकर लक्षात येत नाहीत, कारण त्यांची बारकाईने तपासणी करणे शक्य नसते. प्राणीसंग्रहालयात रक्त तपासण्या, डोळ्यांची तपासणी आणि इतर वैद्यकीय चाचण्या नियमितपणे केल्या जात असल्यामुळे बिबट्यांमध्ये मधुमेह आणि थायरॉईडसारखे आजार लवकर आढळून आले, तसेच वाघिणीवर उपचार सुरू केले गेले आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, बंद पिंजरे, जीवनशैलीतील बदल आणि मानसिक ताण यामुळे प्राणी मानवासारख्या आजारांशी ग्रस्त होत आहेत. हे निदान प्राण्यांच्या आरोग्याचे संपूर्ण चित्र समजून घेण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. या घटनांनी स्पष्ट केले की, मानवासारखे आजार प्राण्यांमध्येही उद्भवू शकतात आणि त्यांच्या आयुष्यावर गंभीर परिणाम करू शकतात.