दिल्लीवासी घेणार मोकळा श्वास!

Delhi pollution दिल्लीतील वाढत्या प्रदूषणाचा सामना करण्यासाठी दिल्ली सरकारने 'क्लाउड सीडिंग' अर्थात कृत्रिम पावसाच्या तंत्रज्ञानाचा वापर करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या प्रकल्पाचा पहिला ट्रायल दिवाळीनंतर होणार असून, त्यासाठी सर्व तयारी पूर्ण झाल्याची माहिती दिल्लीचे पर्यावरण मंत्री मंजिंदर सिंह सिरसा यांनी दिली. हा प्रकल्प प्रदूषण आणि स्मॉग कमी करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरू शकतो, अशी आशा दिल्लीवासीयांनी व्यक्त केली आहे.

 

 

सिरसा यांनी बुधवारी एक पत्रकार परिषद घेत प्रकल्पाच्या स्थितीबाबत माहिती दिली. 'क्लाउड सीडिंग' किंवा कृत्रिम पाऊस पाडण्याच्या या प्रयोगासाठी सर्व तयारी पूर्ण झाल्या असून, विमाने तसेच आवश्यक उपकरणांची स्थापना केली गेली आहे. पायलट्सने ट्रायल फ्लाइट्स देखील पूर्ण केल्या असून, त्या क्षेत्राशी चांगली ओळख आहे. मात्र, भारतीय हवामान विज्ञान विभाग (IMD) कडून अद्याप अंतिम मंजुरी मिळणे बाकी आहे.

 

 

सिरसा यांनी सांगितले की, "आम्ही सर्व तयारी पूर्ण केली आहे. आता आम्ही IMD च्या मंजुरीची प्रतीक्षा करत आहोत. आम्ही दिवाळीनंतर काही दिवसांत हा ट्रायल सुरु करू," असे ते म्हणाले. या प्रकल्पाला अनेक वेळा विलंब झाला आहे. सुरुवातीला हा ट्रायल जुलैमध्ये होणार होता, पण मॉन्सूनच्या बदलत्या परिस्थितीमुळे आणि उपयुक्त ढगांच्या अनुपस्थितीमुळे त्याला स्थगित करण्यात आले. आता दिवाळीनंतर हा ट्रायल होईल, अशी माहिती दिली आहे.

 

 

 

दिल्ली सरकारने हा 'क्लाउड सीडिंग' प्रकल्प भारतीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान संस्थान (IIT) कानपूरसोबत मिळून सुरू केला आहे. यामध्ये 5 ट्रायल्सचे आयोजन उत्तर-पश्चिम दिल्लीतील विविध भागात केले जाणार आहेत. या प्रकल्पासाठी आवश्यक सर्व सरकारी मंजुरी प्राप्त झाली आहे, त्यात DGCA (नागरिक विमानन महानिदेशालय) सह 23 विभागांचा समावेश आहे. तसेच IIT कानपूरला निधीही प्रदान केला गेला आहे. IIT कानपूरचे एरोस्पेस इंजिनिअरिंग विभाग या प्रकल्पाचे संचालन करेल, आणि 'सेसना 206-H' विमानांचा वापर केला जाईल.

 

 

'क्लाउड सीडिंग' Delhi pollution म्हणजेच आकाशातील ढगांमध्ये रसायने सोडली जातात, ज्यामुळे ते ढग पावसासाठी तयार होतात आणि नंतर कृत्रिमपणे पाऊस पडतो. यामुळे प्रदूषण कमी करण्यासाठी मदत होईल, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे. या प्रकल्पासाठी भारतीय उष्णकटिबंधीय हवामान संस्थान (IITM), पुणे आणि IMD च्या तज्ञांचा समावेश आहे. सिरसा यांनी सांगितले, "आमचा उद्देश दिल्लीतील हवा स्वच्छ करणे आणि सर्दीच्या हंगामात वाढणाऱ्या स्मॉगच्या समस्येवर नियंत्रण मिळवणे आहे."कृत्रिम पावसाच्या या प्रयोगात, विमानाच्या उड्डाणाच्या दृष्टीने कडक सुरक्षा आणि नियंत्रणाचे नियम लागू करण्यात येतील. या ट्रायल्स 1 ऑक्टोबर ते 30 नोव्हेंबर दरम्यान होणार आहेत. दिल्लीतील नागरिक या ट्रायल्समुळे प्रदूषणाच्या समस्येवर काही प्रमाणात नियंत्रण मिळवता येईल, अशी आशा करत आहेत.हा प्रकल्प यशस्वी झाल्यास, प्रदूषण कमी करण्यासाठी दिल्लीतील एक नवा मार्ग उघडू शकतो, ज्यामुळे केवळ दिल्ली नाही, तर देशभरातील अन्य शहरांमध्येही याच्या उपयोगाची शक्यता निर्माण होऊ शकते.