लखलखणारी दिवाळी

Vasubaras Diwali festival वसुबारस हा दिवाळीच्या पंधरवड्याचा पहिला दिवस असतो. हा दिवस विशेषत: गायींचे पूजन करण्यासाठी समर्पित आहे. गायींना एक धार्मिक आणि पारंपारिक महत्त्व आहे. हिंदू धर्मात गाईला लक्ष्मीचे स्वरूप मानले जाते. गायींना पूजन केल्याने धन, ऐश्वर्य आणि सुख-शांती प्राप्त होण्याचा विश्वास असतो. या दिवशी विशेषत: घरातील महिलांना काही खास आहार तयार करून गायींना अन्न दिले जाते. हे पूजन खासकरून शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे मानले जाते, कारण गायींविना त्यांचा जीवन व्यापी कारभार पूर्ण होऊ शकत नाही.एकदा एका गावात एक गरीब शेतकरी होता. त्याची घरातील गायीने दूध द्यायला सुरुवात केली आणि त्या शेतकऱ्याला आर्थिक समृद्धी मिळाली. तो गायीला रोज पूजतो आणि तिच्या आशीर्वादाने त्याला धान्य आणि धन मिळाले. तो आनंदित झाला आणि त्याने समजले की गायीच्या आशीर्वादामुळेच त्याला सुख-समृद्धी मिळाली.

 

 

 

वसुबारस हा एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि आनंददायक सण आहे, जो मुख्यत: गाई व बैलांची पूजा करण्यासाठी साजरा केला जातो. हा सण कृषीप्रधान समाजात विशेषत: ग्रामीण भागात मोठ्या धूमधडाक्यात साजरा केला जातो. वसुबारस मुख्यत: शेतकऱ्यांच्या कष्टांची मान्यता आहे, कारण गाई आणि बैल हे शेतकऱ्यांच्या महत्त्वाचे सहकारी असतात आणि शेतातील विविध कामे ते करत असतात. या लेखात आपण वसुबारस सणाच्या महत्त्वावर, त्याच्या परंपरेवर आणि त्याच्या साजरे करण्याच्या पद्धतीवर चर्चा करणार आहोत.

 

 

 

वसुबारसाच्या दिवशी गाई आणि बैलांना स्नान घालून त्यांना रंगवले जाते, त्यांच्या शिंगावर व गळ्यात गोड पदार्थांचे तोरण बांधले जाते. त्यांना गोड गोड पदार्थ अर्पण केले जातात आणि त्यांच्यावर तुळशीच्या पानांचा तोरण असतो. या दिवशी शेतकरी त्यांचे प्राणी संपूर्ण वर्षभर उत्तम प्रकारे शेतकामासाठी सहाय्य करतात याबद्दल आभार मानतात आणि त्यांना उपहार देतात. गाई आणि बैलांची पूजा करून त्यांच्या योगदानाची कदर केली जाते.वसुबारसाचा महत्त्व शेतकऱ्यांच्या जीवनाशी निगडित आहे. शेतकऱ्यांचा कष्ट अनेकवेळा मोठे असतात आणि त्यांचा जीवनमार्ग कठीण असतो. तरीही, या सणाच्या माध्यमातून त्यांना त्यांच्या कामाचे महत्त्व, आणि कष्टांची कदर मिळते. यामध्ये त्यांना आनंद, समृद्धी, आणि पुढील वर्षासाठी शुभेच्छा दिल्या जातात. यामुळे शेतकऱ्यांना मानसिक शांतता आणि समाधान मिळते.वसुबारसाची परंपरा खूप जुनी आहे आणि ती आपल्या कृषीप्रधान समाजाची एक महत्त्वाची भाग आहे. ही परंपरा साजरी करण्याचा हेतू केवळ धार्मिक नाही, तर शेतकऱ्यांना त्यांच्या जीवनातील महत्वाच्या सहकार्यांबद्दल आदर व्यक्त करण्याचा आहे. गाई व बैलांची पूजा करत असताना शेतकऱ्यांच्या मनात एक सकारात्मक दृषटिकोन निर्माण होतो. त्यांना त्यांच्या कष्टांचे महत्त्व समजते आणि यामुळे ते आगामी वर्षासाठी अधिक मेहनत करायला प्रेरित होतात.वसुबारसाचा सण विविध भागांमध्ये विविध पद्धतीने साजरा केला जातो. महाराष्ट्रात आणि कर्नाटकमध्ये हा सण विशेष उत्साहाने साजरा केला जातो. यामध्ये गाई व बैलांच्या पूजा सोहळ्यांचा एक वेगळा प्रकार असतो. अनेक वेळा शेतकरी त्यांच्या गाड्यांना सजवतात आणि त्यात नृत्य व संगीत यांचा समावेश करतात. गाई व बैल यांची पूजा करत असताना त्यांच्या सोबत असलेल्या शेतकऱ्यांचीही पूजा केली जाते.

 

 

 

वसुबारस Vasubaras Diwali festival सणाने शेतकऱ्यांना एक सामाजिक आणि सांस्कृतिक आयाम दिला आहे. शेतकऱ्यांना फक्त त्यांच्या शेतकामी सहाय्य करणाऱ्या गाई व बैलांनाच नाही, तर त्या सर्व कुटुंबीयांना आणि शेतकऱ्यांच्या जीवनातील महत्त्वपूर्ण घटकांना प्रोत्साहन दिले जाते. हा एक सामूहिक सण आहे, ज्यात सर्वजण एकत्र येतात आणि एकमेकांना शुभेच्छा देतात. यामुळे समुदायात एकतेची भावना निर्माण होते.शहरी भागांमध्ये वसुबारसाचा सण जरी तितक्या प्रमाणावर साजरा न होतो, तरीही या सणाचे सांस्कृतिक महत्त्व कायम आहे. शहरी जीवनात गाई आणि बैल नसले तरी शेतकऱ्यांच्या कष्टाची कदर करणे, त्यांना शुभेच्छा देणे आणि त्यांच्याशी असलेली नातेसंबंधांची मूल्ये मान्य करणे हे आवश्यक आहे. वसुबारसाच्या दिवशी शहरी भागातील शेतकरी, कृषी कामाशी संबंधित लोक आणि त्यांचे सहकारी एकमेकांना शुभेच्छा देऊन, त्यांच्या कष्टाचे मान्यतेची भावना व्यक्त करतात.वसुबारसाचा सण पर्यावरणाच्या दृषटिकोनातून देखील महत्त्वपूर्ण आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतातील कष्टांची कदर करण्याची प्रेरणा मिळते, ज्यामुळे ते पर्यावरणाच्या रक्षणाच्या दृषटिकोनातून देखील सजग होतात. यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक टिकाऊ कृषी पद्धती स्वीकारायला प्रोत्साहन मिळते.