अबब... अपमानास्पद असल्याचा इशारा म्हणून... 'सीमा’ शब्द वगळला

Qatar Pakistan Afghanistan ceasefire कतरने पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान यांच्यातील नुकत्याच झालेल्या संघर्षविराम कराराच्या संदर्भात दिलेल्या अधिकृत निवेदनातून ‘सीमा’ हा शब्द काढून टाकल्याची माहिती मिळाली आहे. हा बदल अफगाणिस्तानच्या (तालिबान) तीव्र आक्षेपानंतर करण्यात आला आहे. सुरुवातीला कतरने जारी केलेल्या निवेदनात या युद्धविरामामुळे ‘दोन्ही बंधुभाव असलेल्या देशांमधील सीमेवरील तणाव कमी होण्यास मदत होईल’ असे म्हटले होते. मात्र, अफगाण अधिकाऱ्यांनी ‘सीमा’ या शब्दावर विरोध नोंदवून तो ड्युरंड रेषेच्या संदर्भात वापरणे अपमानास्पद असल्याचा इशारा दिला.

 

 

 

ड्युरंड रेषा Qatar Pakistan Afghanistan ceasefire ही सुमारे २,६७० किलोमीटर लांब असलेली सीमा आहे, जी १८९३ मध्ये ब्रिटिश भारत आणि अफगाणिस्तानमधील अमीर अब्दुर रहमान यांच्या कराराद्वारे निश्चित करण्यात आली होती. पाकिस्तानला १९४७ मध्ये स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर ही रेषा पाकिस्तानच्या जागेत येते, पण अफगाणिस्तान आणि विशेषतः पश्तून समुदायाने कधीही याला अधिकृत आंतरराष्ट्रीय सीमा म्हणून मान्यता दिलेली नाही. अफगाणस्थानमध्ये ही रेषा ‘काल्पनिक रेषा’ मानली जाते आणि ती राजकीय व ऐतिहासिक वादांचा विषय आहे.अफगाण अधिकाऱ्यांच्या आक्षेपानंतर कतरने आपले निवेदन सुधारित केले आणि ‘सीमा’ हा शब्द हटवून तेथे आता अशा शब्दांचा वापर केला आहे की हा करार ‘दोन्ही बंधुभाव असलेल्या देशांमधील तणाव संपुष्टात आणण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.’ या बदलामुळे कतरने दोन्ही देशांच्या संवेदनशीलतेचा आदर केला आहे.

 

 

हा संघर्षविराम Qatar Pakistan Afghanistan ceasefire करार पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तानमधील अस्थिरतेच्या पार्श्वभूमीवर महत्त्वाचा मानला जात असून, यामुळे सीमा भागातील हिंसा कमी होण्याची आशा व्यक्त केली जात आहे. परंतु ड्युरंड रेषेच्या ऐतिहासिक आणि राजकीय वादामुळे या भागातील कोणतेही शब्द किंवा घोषणांवर सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे, असे तज्ञांचे मत आहे.या बदलामुळे कतरच्या मध्यस्थीची भूमिका अधिक संवेदनशील आणि संतुलित असल्याचे दिसून येते, जे दोन्ही देशांच्या तणाव कमी करण्याच्या दिशेने सकारात्मक पाऊल आहे.