पोटावर झोपण्याची सवय घातक; मान, पाठ आणि चेहऱ्याच्या सौंदर्यावरही विपरीत परिणाम

पोटावर झोपणे सुरुवातीला जरी आरामदायी वाटत असले तरी दीर्घकाळात ही झोपेची स्थिती आरोग्यावर गंभीर परिणाम करू शकते. अनेक जणांना लवकर झोप यावी किंवा घोरण्याची समस्या कमी व्हावी म्हणून पोटावर झोपण्याची सवय असते. मात्र या मुद्रेने शरीरावर — विशेषतः पाठीच्या कण्यावर आणि मानेवर — अनावश्यक दबाव येतो, जो हळूहळू कायमस्वरूपी वेदना आणि शारीरिक अडचणींचे कारण ठरतो.

 

 

 

पोटावर झोपण्याचा सर्वात मोठा तोटा म्हणजे हा कणा (spine) वाकवतो आणि त्यावर अतिप्रेशर टाकतो. शरीराचे जास्त वजन धडावर (टॉर्सो) केंद्रीत असल्याने पोटावर झोपल्यावर पाठीचा कणा नैसर्गिक वक्रतेतून बाहेर जातो. त्यामुळे कण्याची सरळ रेषा बिघडते आणि कंबरेच्या खालच्या भागावर अतिरिक्त दबाव येतो. परिणामी सकाळी उठल्यावर कंबर आखडलेली, ताणलेली किंवा दुखरी वाटते. हळूहळू ही स्थिती दीर्घकालीन पाठदुखीचे रूप धारण करते कारण स्नायूंना योग्य विश्रांती आणि पुनर्स्थापना मिळत नाही. मान दुखणे हे देखील पोटावर झोपण्याचे एक प्रमुख दुष्परिणाम आहे. या स्थितीत श्वास घेण्यासाठी डोके एका बाजूला वळवावे लागते, त्यामुळे मान बराच काळ ताणलेल्या अवस्थेत राहते. habit-of-sleeping-on-stomach या सततच्या वाकण्याने मान आणि खांद्याच्या स्नायूंमध्ये ताण निर्माण होतो, ज्यामुळे मुंग्या येणे, झिणझिण्या, सुन्नपणा किंवा हातात व खांद्यात वेदना होऊ शकतात. मानेचा हा अस्वाभाविक कोन ‘सर्व्हिकल स्पाईन’च्या नैसर्गिक आकारात बिघाड निर्माण करतो, ज्यामुळे तणाव वाढतो आणि नसांवर दाब येतो.

फक्त कणा आणि स्नायूंवरच नाही, तर पोटावर झोपल्याने श्वसन प्रक्रियेलाही फटका बसतो. या स्थितीत छातीवर दाब येतो, त्यामुळे फुफ्फुसे पूर्णपणे फुगू शकत नाहीत. परिणामी श्वास उथळ घेतला जातो आणि शरीराला पुरेशी ऑक्सिजन मिळत नाही. habit-of-sleeping-on-stomach त्यामुळे रात्रभर झोपूनही थकवा जाणवतो. दम्याचे किंवा स्लीप एपनियाचे रुग्ण असल्यास ही स्थिती आणखीनच धोकादायक ठरते. या मुद्रेचे इतर दुष्परिणामही आहेत — उशाचा दाब चेहऱ्यावर सतत पडल्याने अकाली सुरकुत्या दिसू लागतात, तर गर्भवती महिलांसाठी पोटावर झोपणे अतिशय त्रासदायक आणि रक्तप्रवाहावर परिणाम करणारे ठरते.

विशेषतः बालकांसाठी पोटावर झोपणे धोकादायक असते. कारण ते अचानक शिशुमृत्यू सिंड्रोम (SIDS) चा धोका वाढवते. habit-of-sleeping-on-stomach म्हणूनच डॉक्टरांचा ठाम सल्ला आहे की लहान मुलांना कधीही पोटावर झोपवू नये. विशेषज्ञ सांगतात की योग्य कणा-संरेखन, शरीरावरील ताण कमी होणे आणि चांगली झोप मिळण्यासाठी पाठावर किंवा करवटीवर झोपणे हेच सर्वात आरोग्यदायी आणि सुरक्षित पर्याय आहेत.