नोबेल विजेत्यांची घोषणा पुढच्या आठवड्यात; ट्रंपवर नजर!

Nobel Prize : (एपी) - जगातील सर्वात प्रतिष्ठित आणि बहुप्रतिक्षित नोबेल पुरस्कार पुढील आठवड्यात जाहीर केले जातील. हे पुरस्कार वैद्यकशास्त्र, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, साहित्य, अर्थशास्त्र आणि शांती क्षेत्रातील उल्लेखनीय कामगिरीची दखल घेतात आणि जगातील सर्वात प्रतिष्ठित सन्मानांमध्ये त्यांचा समावेश केला जातो. पुढील आठवड्यात विजेत्यांच्या घोषणेपूर्वी, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याकडे लक्ष आहे. ट्रम्प यांनी स्वतःला नोबेल पुरस्कारासाठी प्रबळ दावेदार घोषित केले आहे आणि अनेक देशांमधील संघर्ष रोखल्याचा दावा केला आहे.

 

 

 

 

अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना पाकिस्तान आणि आर्मेनियासारख्या देशांनी २०२५ च्या नोबेल पुरस्कारासाठी नामांकन दिले आहे. ट्रम्प यांना यापूर्वी अनेक वेळा या पुरस्कारासाठी नामांकन देण्यात आले आहे, परंतु अद्याप त्यांना तो मिळालेला नाही. २०१८ पासून ट्रम्प यांना अनेक वेळा नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी नामांकन देण्यात आले आहे. डिसेंबरमध्ये, एका रिपब्लिकन खासदाराने त्यांना इस्रायल आणि काही अरब देशांमधील संबंध सामान्य करणाऱ्या अब्राहम करारात मध्यस्थी करण्यासाठी प्रस्ताव दिला.

 

१९ व्या शतकातील स्वीडिश व्यापारी आणि शास्त्रज्ञ अल्फ्रेड नोबेल यांनी नोबेल पारितोषिकांची सुरुवात केली. त्यांच्याकडे ३०० हून अधिक पेटंट होते, परंतु त्यांची कीर्ती डायनामाइटच्या शोधामुळे झाली, जो त्यांनी नायट्रोग्लिसरीनला स्थिरीकरण करणाऱ्या संयुगासह एकत्र करून तयार केला. हा स्फोटक खाणकाम, बांधकाम आणि शस्त्रास्त्र उद्योगात लोकप्रिय झाला आणि नोबेल खूप श्रीमंत झाला. त्यांच्या आयुष्याच्या शेवटच्या वर्षांत, नोबेलने मानवतेसाठी योगदान देणाऱ्या वार्षिक पुरस्कारांसाठी त्यांची संपत्ती दान करण्याचा निर्णय घेतला. पहिले नोबेल पारितोषिक १९०१ मध्ये वैद्यक, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, साहित्य आणि शांतता या क्षेत्रात देण्यात आले. १९६८ मध्ये, स्वीडिश सेंट्रल बँकेने अर्थशास्त्रासाठी सहावा पारितोषिक स्थापन केला, जो तांत्रिकदृष्ट्या नोबेल पारितोषिक मानला जात नाही परंतु इतर पारितोषिकांसह दिला जातो.

नामांकन संबंधित नोबेल पारितोषिक समित्यांद्वारे केले जाते आणि निर्णय ५० वर्षांसाठी गोपनीय ठेवले जातात. नामांकित व्यक्ती स्वतःचे नामांकन करू शकत नाहीत, परंतु इतर ते अनेक वेळा नामांकन करू शकतात. प्रत्येक पुरस्कार समिती वेगवेगळ्या पद्धतीने काम करते, परंतु सर्वांचे उद्दिष्ट नोबेलच्या इच्छेचा आदर करणे आहे, म्हणजेच मानवतेला सर्वात जास्त फायदा देणाऱ्या विजेत्यांची निवड करणे. शांतता पुरस्कार समिती नियमितपणे मागील वर्षाच्या कामगिरीचे पुरस्कार देते आणि ते नॉर्वेमधील ओस्लो येथे दिले जातात. इतर विज्ञान पुरस्कार स्टॉकहोममध्ये दिले जातात, जिथे विजेत्यांना ओळखण्यासाठी अनेकदा दशके लागतात, ज्यामुळे त्यांच्या यशाची विश्वासार्हता सुनिश्चित होते.

या वर्षीचा नोबेल पुरस्कार सोमवारपासून सुरू होत आहे. औषध पुरस्काराची घोषणा स्टॉकहोममधील कॅरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूटमध्ये केली जाईल. त्यानंतर भौतिकशास्त्र पुरस्कार (मंगळवार), रसायनशास्त्र पुरस्कार (बुधवार), साहित्य पुरस्कार (गुरुवार), शांतता पुरस्कार (शुक्रवार) आणि अर्थशास्त्र पुरस्कार (१३ ऑक्टोबर) यांची घोषणा केली जाईल.

ऑक्टोबरमध्ये विजेत्यांची घोषणा केली जाईल. त्यानंतर १० डिसेंबर रोजी, अल्फ्रेड नोबेलच्या मृत्युदिनी, पुरस्कार प्रदान केले जातील. प्रत्येक पुरस्कारात अंदाजे ११ दशलक्ष स्वीडिश क्रोनर (अंदाजे १.२ दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्स), १८ कॅरेट सुवर्णपदक आणि प्रशस्तिपत्र आहे. प्रत्येक बक्षीस जास्तीत जास्त तीन विजेत्यांमध्ये वाटले जाऊ शकते.