अरे वाह! २०३० पर्यंत युद्धाचे रूपच बदलेल

AI in warfare जगभरात तंत्रज्ञान अतिशय वेगाने बदलत आहे आणि याचा थेट परिणाम लष्करी क्षमतेवरही होत आहे. पारंपरिक पद्धतीने रणांगणात शत्रूचा सामना करणाऱ्या सैनिकी पद्धतीत लवकरच आमूलाग्र बदल होणार आहेत. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की २०३० पर्यंत युद्धाचे स्वरूप इतके बदललेले असेल की मानव सैनिकांची प्रत्यक्ष रणभूमीवरील भूमिका अत्यंत मर्यादित होईल.

 

 

 

युद्ध आता केवळ बंदुका, रणगाडे किंवा विमानांपुरते मर्यादित राहिलेले नाही. आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI), ड्रोन तंत्रज्ञान, सायबर युद्ध आणि स्वयंचलित शस्त्रसज्ज यंत्रणा अशा अत्याधुनिक साधनांनी लष्करी क्षेत्रात मोठी क्रांती घडवून आणली आहे.AI म्हणजे कृत्रिम बुद्धिमत्ता ही आजच्या काळातील सर्वात चर्चेची आणि झपाट्याने प्रगत होणारी तंत्रज्ञान प्रणाली ठरली आहे. सैन्यदलांमध्ये AI चा वापर वाढत असून, ती केवळ शत्रूच्या हालचालींचे विश्लेषणच करत नाही तर युद्धाच्या रणनीती आखणे, संभाव्य धोके ओळखणे आणि शस्त्रांचा अचूक वापर यासाठीही वापरली जात आहे. मानवी प्रतिक्रिया तुलनेत AI प्रणाली अधिक वेगाने आणि अचूकतेने निर्णय घेऊ शकते, यामुळे रणभूमीवर तिची गरज अधिक ठळक होते.

ड्रोन आणि मानवरहित वाहने म्हणजे UAV (Unmanned Aerial Vehicles) आणि UGV (Unmanned Ground Vehicles) यांचा उपयोग देखील सध्या अनेक लष्करी मोहिमांमध्ये होत आहे. परंतु भविष्यात हे उपकरण केवळ सहाय्यक म्हणून नाही, तर मुख्य आक्रमक घटक म्हणून कार्य करतील. हे ड्रोन केवळ शत्रूवर नजर ठेवण्यासाठी नसून, शस्त्रास्त्रे वाहून नेण्यास आणि दूरवरून अचूक हल्ला करण्यास सक्षम असतील.

सायबर वॉरफेअर म्हणजेच सायबर युद्ध हे आणखी एक प्रभावी माध्यम म्हणून उदयास येत आहे. शत्रू देशाच्या महत्त्वाच्या पायाभूत सुविधा – जसे की वीजप्रणाली, बँकिंग नेटवर्क, उपग्रह दळणवळण, आणि संरक्षण कम्युनिकेशन – यांवर सायबर हल्ला करून मोठे नुकसान करता येते. एकही सैनिक सीमा ओलांडत नाही, तरीही शत्रू राष्ट्र आर्थिक आणि सामाजिकदृष्ट्या कोसळू शकते.याचाच पुढचा टप्पा म्हणजे रोबोटिक सैनिक आणि स्वयंचलित रणगाडे. हे सैनिक न थकता, न घाबरता युद्ध लढतील. त्यामुळे धोकादायक भागात मानव सैनिक पाठवण्याची आवश्यकता कमी होईल आणि युद्धातील जीवितहानीही घटेल.

या सर्व बदलांमुळे २०३० पर्यंत युद्धाचं स्वरूप अगदीच यांत्रिक होईल, असा विश्वास तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत. मानव अधिकाऱ्यांची भूमिका केवळ नियंत्रण कक्षात आदेश देण्यापुरती राहील आणि रणांगणात मशीनविरुद्ध मशीन अशी लढाई रंगेल.लष्करी सामर्थ्य आता केवळ शस्त्रसाठ्यावर नाही तर तंत्रज्ञानावर अवलंबून असणार आहे. परिणामी, जगातील प्रमुख देशांनी AI, ड्रोन, सायबर सुरक्षा आणि स्वयंचलित यंत्रणांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली आहे. या नव्या युद्धपद्धतीमुळे जागतिक सामरिक समीकरणे कशी बदलतील, हे पाहणे उत्सुकतेचे ठरणार आहे.