आज नवा इतिहास घडवणार इस्रो; ‘CMS-03’ उपग्रह भारतासाठी ठरणार किती महत्त्वाचा?

cms-03-satellite भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) आजपर्यंतचा त्यांचा सर्वात वजनदार संप्रेषण उपग्रह, CMS-03, अवकाशात सोडत आहे. ४,४१० किलो वजनाचा हा उपग्रह श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून सायंकाळी ५:२६ वाजता प्रक्षेपित केला जाईल. या मोहिमेत "बाहुबली रॉकेट" म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या लाँच व्हेईकल मार्क-३ (LVM3-M5) रॉकेटचा वापर केला जात आहे.

 

 

CMS-03 उपग्रह जिओसिंक्रोनस ट्रान्सफर ऑर्बिट (GTO) मध्ये ठेवण्यात येईल. हा उपग्रह भारताच्या सागरी आणि स्थलीय प्रदेशांवर मल्टी-बँड आणि मल्टी-मिशन कम्युनिकेशन प्रदान करेल. cms-03-satellite यामुळे भारतीय नौदलाला त्यांच्या युद्धनौका, विमाने आणि दुर्गम भागातील बेस स्टेशन्समध्ये सतत संपर्क राखण्यास मदत होईल. हा उपग्रह देशाच्या दळणवळण क्षमतांमध्ये लक्षणीय वाढ करेल, विशेषतः विशाल हिंदी महासागर प्रदेशात, ज्यासाठी अखंड कनेक्टिव्हिटीची आवश्यकता आहे. हे अभियान भारताची सागरी सुरक्षा, संरक्षण आणि आपत्ती व्यवस्थापन देखील मजबूत करेल. LVM3-M5 रॉकेट 43.5 मीटर लांब आहे आणि तीन टप्प्यात उपग्रह अवकाशात पोहोचवतो. पहिला टप्पा S200 सॉलिड रॉकेट बूस्टरद्वारे चालवला जातो, जो प्रारंभिक थ्रस्ट प्रदान करतो. दुसरा टप्पा म्हणजे विकास इंजिनसह सुसज्ज L110 लिक्विड कोर स्टेज. तिसरा आणि सर्वात महत्त्वाचा टप्पा, C25 क्रायोजेनिक इंजिन, उपग्रहाला अचूक कक्षेत ठेवतो.

'बाहुबली' रॉकेटचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची विश्वासार्हता. या रॉकेटने यापूर्वी चंद्रयान-3 सारख्या यशस्वी मोहिमा पूर्ण केल्या आहेत, ज्यामुळे २०२३ मध्ये भारत चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ उतरणारा पहिला देश बनला. ही पूर्णपणे स्वदेशी तंत्रज्ञानावर आधारित प्रणाली आहे, जी अवजड उपग्रहांना कक्षेत ठेवण्यास सक्षम आहे. cms-03-satellite प्रक्षेपण आज संध्याकाळी ५:२६ वाजता इस्रोच्या वेबसाइट, यूट्यूब चॅनेल आणि सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर थेट प्रक्षेपित केले जाईल. काउंटडाउन आधीच सुरू झाले आहे आणि शास्त्रज्ञांनी अंतिम तयारी पूर्ण केली आहे. हे प्रक्षेपण भारताच्या संप्रेषण प्रणाली आणि अवकाश विज्ञानात एक मोठे पाऊल असेल.