मुलांच्या वागण्यात बदल? तज्ज्ञांनी सांगितले 5 धोक्याची संकेत

Understand the minds of children : अलिकडच्या काळात, मुलांचे संगोपन करणे हे पालकांसाठी सर्वात आव्हानात्मक काम बनले आहे. या डिजिटल युगात, मुलांना फोन, टीव्ही आणि सोशल मीडियापासून दूर ठेवणे कठीण झाले आहे. मुलांना त्यांच्या वेळेपूर्वीच्या गोष्टींची जाणीव होते, ज्यामुळे पालक आणि स्वतः दोघांसाठीही आव्हाने निर्माण होतात. मुलांच्या भावना समजून घेणे आणि त्यांना योग्य मार्गावर नेणे हे कोणत्याही पालकांसाठी एक आव्हानात्मक काम आहे. अलिकडेच, मुलांच्या आत्महत्येच्या अनेक घटना नोंदवल्या गेल्या आहेत. जयपूरमध्ये तिसऱ्या वर्गात शिकणाऱ्या एका विद्यार्थ्याने आत्महत्या केली, तर दिल्लीमध्ये एका १६ वर्षांच्या मुलाने आत्महत्या केली. या घटनांनी प्रत्येक पालकाला हादरवून टाकले आहे. शिक्षण आणि खेळासोबतच, मुलांना समजून घेणे आणि समजावून सांगणे अत्यंत महत्त्वाचे बनले आहे. म्हणूनच, मुलाच्या मनात काय चालले आहे, ते काय विचार करत आहेत आणि त्यांच्यासोबत काय घडत आहे हे समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. मानसोपचारतज्ज्ञांकडून मुलांच्या काही सुरुवातीच्या लक्षणांबद्दल जाणून घेऊया जे पालकांना त्यांचे मूल त्रासदायक आहे की नाही आणि त्यांच्या मनात काय चालले आहे हे ठरवण्यास मदत करू शकतात.

 

 

 

 

 

 

 

मानसोपचारतज्ज्ञांच्यामते मुले आणि तरुणांमध्ये आत्महत्या ही मानसिक ताण, भावनिक ओझे आणि एकाकीपणाची खोली दर्शवते. मुलांच्या आत्महत्या कधीच अचानक नसतात. चिन्हे अनेकदा आठवडे किंवा महिने आधीच दिसून येतात. समस्या अशी आहे की बरेच पालक आणि शिक्षक या सुरुवातीच्या चेतावणीच्या लक्षणांना ओळखत नाहीत किंवा दुर्लक्ष करत नाहीत.

 

 

 

 

आत्महत्या किंवा मृत्यूबद्दल वारंवार बोलणे- जर तुमचे मूल असे कधी बोलत असेल तर ते हलके घेऊ नका. मूल काय म्हणते याकडे लक्ष द्या. जर मूल म्हणत असेल, "मला जगायचे नाही," "माझ्याशिवाय सर्व काही चांगले होईल," किंवा "मला मरावे लागेल," तर ते नाटक किंवा लक्ष वेधून घेणारे म्हणून नाकारू नका. मुले त्यांच्या वेदना थेट भाषेत व्यक्त करू शकत नाहीत. असे वर्तन खोल भावनिक संघर्ष आणि निराशेचे लक्षण आहे.

 

 

स्वतःला हानी पोहोचवण्याचा प्रयत्न करणे- मनगट चावणे, स्वतःला खाजवणे, भिंतीवर डोके आपटणे किंवा स्वतःला दुखापत करण्याचा प्रयत्न करणे. हे केवळ वेदना व्यक्त करणे नाही तर मुलाला त्यांच्या भावना हाताळण्यासाठी संघर्ष करावा लागत आहे याची गंभीर चेतावणी आहे. मानसोपचारतज्ज्ञांमते, स्वतःला हानी पोहोचवणे हे आत्महत्येच्या विचारांचे लक्षण असू शकते. हे नक्की ओळखा.

 

 

स्वतःची काळजी घेणे थांबवणे- जर एखाद्या मुलाने अचानक त्यांच्या सवयी बदलल्या, जसे की आंघोळ करणे किंवा स्वतःची स्वच्छता करणे थांबवणे. जर मूल जेवत नसेल किंवा खूप कमी खात असेल. जर मुलाचे झोपेचे वेळापत्रक विस्कळीत झाले असेल. जर मुलाला शाळेत जायचे वाटत नसेल. जर मुल शाळेत जाणे थांबवते, तर हे अंतर्गत संघर्ष, नैराश्य किंवा चिंता यांचे लक्षण असू शकते. हे बदल अनेकदा हळूहळू दिसून येतात आणि अत्यंत लक्षणीय असतात.

 

 

मित्र, कुटुंब आणि क्रियाकलापांपासून दूर राहणे- जर एखादे मूल अचानक त्यांच्या खोलीत राहू लागले, मित्रांपासून दूर गेले, कुटुंबाशी बोलणे थांबवले आणि त्यांना पूर्वी आवडलेल्या क्रियाकलापांमध्ये रस कमी झाला, तर हे भावनिक थकवा, एकटेपणा आणि मानसिक संघर्षाचे गंभीर लक्षण आहे. हे बदल आत्महत्येचा धोका वाढवतात.

 

 

दैनंदिन कामांमध्ये भाग न घेणे - जर तुमच्या मुलाला शाळा, खेळ, छंद किंवा अभ्यासात भाग घ्यायचा नसेल, तर हे समजून घ्या. हे फक्त आळस नाही. हे अनेकदा सूचित करते की मूल मानसिकदृष्ट्या सुन्न, अत्यंत ताणतणावग्रस्त किंवा दबलेले आहे. कधीकधी, ही परिस्थिती आत्महत्येच्या विचारांची सुरुवात असते.

 

 

 

 

मुलाचे प्रत्येक शब्द आणि वर्तन गांभीर्याने घ्या.

 

 

फटकारण्याऐवजी, समजावून सांगण्याऐवजी किंवा दुरुस्त करण्याऐवजी फक्त ऐका.

 

 

सुरक्षितता आणि समजूतदारपणाचे वातावरण प्रदान करा.

 

 

शाळा किंवा सोशल मीडियाचे दबाव समजून घेण्याचा प्रयत्न करा.

 

 

जर तुम्हाला थोडासा धोका देखील जाणवला तर ताबडतोब बाल मानसोपचारतज्ज्ञ किंवा समुपदेशकाची मदत घ्या.

 

 

मानसिक आरोग्याबद्दल किशोरवयीन मुलांशी मोकळेपणाने संवाद साधा.

 

 

Disclaimer : (या लेखात सुचवलेल्या टिप्स फक्त सामान्य माहितीसाठी आहेत. कोणताही फिटनेस प्रोग्राम सुरू करण्यापूर्वी, तुमच्या आहारात कोणताही बदल करण्यापूर्वी किंवा कोणत्याही आजारासाठी कोणतेही उपाय करण्यापूर्वी तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. तरुण भारत कोणत्याही दाव्यांची सत्यता पुष्टी करत नाही.)