इथिओपियाच्या राखेचा दिल्लीच्या हवेवर काय झाला परिणाम?

Ethiopian Ashes and Delhi इथिओपियातील हेली गुब्बी ज्वालामुखीच्या उद्रेकानंतर निर्माण झालेला प्रचंड राखेचा ढग सोमवारी रात्री भारताच्या वायव्य भागात पोहोचला आणि त्यामुळे हवाई वाहतुकीत काही काळ अडथळे निर्माण झाले. जवळपास १२ हजार वर्षांनंतर हा ज्वालामुखी सक्रिय झाल्याने त्यातून मोठ्या प्रमाणात राख वातावरणात फेकली गेली. या ढगाचा विस्तार दिल्ली, गुजरात, राजस्थान, महाराष्ट्र, पंजाब आणि हरियाणा या राज्यांच्या वरच्या वातावरणात दिसून आला. मात्र, भारतीय हवामान विभागाने (IMD) स्पष्ट केले की या ढगामुळे दिल्ली-एनसीआरच्या प्रदूषणाच्या स्थितीत कोणताही गंभीर बदल झालेला नाही.

 

 

 

IMDचे महासंचालक डॉ. मृत्युञ्जय महापात्रा यांनी सांगितले की राखेचा ढग पूर्णपणे वरच्या स्तरावर आहे आणि जमिनीवरील हवेच्या गुणवत्तेला बाधा पोहोचेल इतका तो खाली उतरण्याची शक्यता नाही. त्यामुळे तो ढग प्रामुख्याने ढगाळ वातावरणासारखा दिसेल आणि काही तासांत पूर्वेकडे सरकत चीनच्या दिशेने निघून जाईल. त्यांनी हेही स्पष्ट केले की ढगामुळे तापमानात थोडीशी वाढ जाणवू शकते, मात्र AQI वर कोणताही ठोस परिणाम होत नाही.

 

 

महापात्रा यांनी पुढे सांगितले की राख वरच्या ट्रोपोस्फीअरमध्ये असल्यामुळे तिचा प्रभाव मुख्यत्वे विमानवाहतुकीवरच दिसतो. हवामान किंवा हवेच्या गुणवत्तेतील बदलांबाबत चिंता करण्यासारखे काही नाही आणि मंगळवार संध्याकाळपर्यंत हा ढग पूर्णतः भारताबाहेर निघून जाण्याची शक्यता आहे. पर्यावरण कार्यकर्ते विमलेंदू झा यांनीही IMDच्या निष्कर्षांना दुजोरा देत सांगितले की इथिओपियातून आलेल्या राखेचा दिल्लीच्या हवेच्या गुणवत्तेवर तात्काळ परिणाम होत नाही. या ढगांत सल्फर डायऑक्साइड (SO₂) आणि सूक्ष्म काचेसारखे कण असतात, परंतु ते अत्यंत उंच स्तरावर असल्याने जमिनीवरील प्रदूषणात ते मिसळत नाहीत. तरीही परिस्थितीवर सतत लक्ष ठेवणे आवश्यक असल्याचे त्यांनी सांगितले.

 

झा यांनी चिंता व्यक्त केली की दिल्लीतील अर्ध्याहून अधिक हवेचे निरीक्षण केंद्रे AQI 400 च्या पुढे दाखवत आहेत, जी “गंभीर” पातळी आहे. काही भागांत तर AQI 450 च्या वर पोहोचला आहे, जो आरोग्यास अत्यंत धोकादायक मानला जातो. त्यामुळे दिल्ली-एनसीआरमधील सध्याचा प्रदूषणाचा संकट काळ कायम असून, ज्वालामुखी राखेचा या परिस्थितीशी सरळ संबंध नसला तरी शहरातील हवेची गुणवत्ता गंभीर अवस्थेतच आहे.