तालिबानशी संघर्षामुळे पाकिस्तानाला मोठा आर्थिक फटका; अरबो रुपयांचे नुकसान

taliban-pakistan अलीकडच्या काळात अफगाणिस्तान आणि पाकिस्तान यांच्यात तणावपूर्ण परिस्थिती निर्माण झाली होती. दोन्ही देश युद्धासारख्या स्थितीत पोहोचले होते, जिथे पाकिस्तानने तालिबानच्या नियंत्रणाखाली असलेल्या अफगाणिस्तानवर अनेक हवाई हल्ले केले. त्यानंतर पाकिस्तानने अफगाणिस्तानसोबत होणाऱ्या सीमेवरील व्यापारही थांबवला. पाकिस्तानला वाटले होते की या निर्णयामुळे तालिबानला आर्थिक फटका बसेल, पण उलटे झाले. व्यापार बंद केल्यामुळे पाकिस्तानला साडेचार अब्ज डॉलर्सच्या नुकसानीला सामोरे जावे लागले. या कारणास्तव शहबाज शरीफ यांच्या देशाची आर्थिक स्थिती ढासळली आहे.

 

पाकिस्तान-अफगाणिस्तान जॉइंट चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री (PAJCCI) म्हणते की, "सीमा बंद केल्याने आतापर्यंत ४.५ अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त व्यापार तोटा झाला आहे." पाकिस्तानी माध्यमांनी चेंबरचा हवाला देत म्हटले आहे की, शेती आणि बांधकाम हंगामात दररोजची निर्यात ५० दशलक्ष ते ६० दशलक्ष डॉलर्सपर्यंत पोहोचली. त्यांनी इशारा दिला की जर ही परिस्थिती अशीच राहिली तर डिसेंबर ते मार्च दरम्यान संत्री आणि बटाटे यासारख्या हंगामी निर्यातीला सुमारे २०० दशलक्ष डॉलर्सचे नुकसान होऊ शकते. पाकिस्तानचा आरोप आहे की तहरीक-ए-तालिबान (टीटीपी) दहशतवादी देशात दहशतवादी हल्ले करत आहेत. taliban-pakistan टीटीपीच्या कथित हल्ल्यांमध्ये अनेक पाकिस्तानी लष्करी जवान मारले गेले आहेत, तसेच नागरिकांचेही बळी गेले आहेत. पाकिस्तानने सुमारे दोन महिन्यांपूर्वी अफगाणिस्तानसोबतचे सर्व व्यापारी मार्ग बंद केले होते, ज्यामुळे अफगाणिस्तानकडून प्रत्युत्तराची कारवाई करण्यात आली होती.

इस्लामिक अमिरात ऑफ अफगाणिस्तान (आयईए) नेही पाकिस्तानसोबतचा व्यापार थांबवला आणि उद्योगपती आणि व्यापाऱ्यांना पर्यायी व्यापारी मार्ग वापरण्याचे आवाहन केले. अफगाण अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की व्यापारी मार्ग वारंवार बंद केल्याने आणि व्यावसायिक आणि मानवतावादी बाबींचे राजकारण केल्यामुळे आयईएकडे ही कारवाई करण्याशिवाय पर्याय उरला नाही. पाकिस्तानच्या वृत्तपत्राने पीएजेसीसीआयचा हवाला देत वृत्त दिले की बंद होण्यामुळे दरवर्षी अब्जावधी डॉलर्सचा महत्त्वाचा व्यापारी कॉरिडॉर जवळजवळ संपुष्टात आला. taliban-pakistan बंद होण्यापूर्वी, दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय व्यापार दरवर्षी अंदाजे $2-3 अब्ज होता, पाकिस्तान उच्च-मूल्याच्या वस्तूंची निर्यात करत होता, तर अफगाणिस्तान आवश्यक वस्तूंसाठी पाकिस्तानवर अवलंबून होता आणि त्या बदल्यात कृषी उत्पादने निर्यात करत होता. पाकिस्तानला आता आपलाच निर्णय उलटा पडला आहे. एका बाजूला भारत त्याला वर्षानुवर्षे आर्थिक फटका बसवत होता, तर दुसरीकडे अफगाणिस्तानमुळेही त्याला अब्जोंचा तोटा होऊ लागला आहे.