सावधगिरी आवश्यक! हिवाळ्यात ब्रेन स्ट्रोकचा धोका अधिक

brain stroke risk हिवाळ्याचे दिवस सुरू होताच, शरीराच्या रक्ताभिसरण प्रणालीवर थेट परिणाम होतो, ज्यामुळे ब्रेन स्ट्रोकचा धोका वाढू शकतो. थंडीमुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये आकुंचन येते, रक्ताचा प्रवाह मंदावतो, आणि शरीराच्या तापमानाचे संतुलन गहाळ होण्याची शक्यता वाढते. परिणामी, मेंदूपर्यंत ऑक्सिजनचा पुरवठा कमी होतो आणि स्ट्रोकची शक्यता बऱ्याच पटींनी वाढते.

 

 

विशेषतः हृदयरोग, उच्च रक्तदाब, आणि मधुमेह असणाऱ्या रुग्णांना या दिवसांत अधिक सावधगिरी बाळगण्याची आवश्यकता आहे. डॉक्टरांच्या मते, हिवाळ्यात अनेक जण पाणी कमी पितात, व्यायाम कमी करतात आणि शरीराचे संरक्षण करण्यासाठी जाड कपडे घालूनही हालचाल कमी करतात. हे सर्व कारणे रक्ताच्या गुठळ्या तयार होण्याचा धोका वाढवतात. यामुळे, रक्तदाब अचानक वाढणे, शरीरात पाणी कमी होणे, आणि प्रदूषणामुळे श्वसनावर ताण येणे या कारणांनी स्ट्रोकच्या रुग्णसंख्येत वाढ होऊ शकते.

 

 

ब्रेन स्ट्रोकचे दोन brain stroke risk  प्रमुख प्रकार आहेत: इस्केमिक स्ट्रोक आणि रक्तस्रावी स्ट्रोक. इस्केमिक स्ट्रोकमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या धमन्यांमध्ये अडथळा निर्माण करतात आणि मेंदूपर्यंत रक्त पोहोचत नाही. यामुळे, मेंदूच्या पेशींना ऑक्सिजन कमी मिळतो आणि त्या नष्ट होतात. दुसऱ्या प्रकारात, रक्तस्रावी स्ट्रोकमध्ये रक्तवाहिनी फुटते आणि अंतर्गत रक्तस्राव होतो. हिवाळ्यात या दोन्ही प्रकारांमध्ये वाढ झाल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.

"स्ट्रोकच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये अचानक अशक्तपणा जाणवणे, चेहरा वाकडा होणे, हात-पायात कमजोरी, बोलण्यात अडचण येणे किंवा दृष्टी धूसर होणे यांचा समावेश होतो. या लक्षणांमधून BEFAST या संक्षेपाचा उपयोग केला जातो. BEFAST म्हणजेच Balance, Eyes, Face, Arm, Speech, Time. या लक्षणांची जाणीव होताच, त्वरित तज्ज्ञांची मदत घेणे अत्यंत आवश्यक आहे."ब्रेन स्ट्रोकचे ‘गोल्डन अवर्स’ म्हणजेच, त्याचे उपचार 3-4 तासांच्या आत मिळाले तरी रुग्णाचा जीव वाचवता येतो आणि दीर्घकाळचा अपंगत्व टाळता येतो. स्ट्रोकचा उपचार वेळेत मिळाल्यास रुग्णाच्या पुनर्वसनाची शक्यता वाढते.डॉक्टरांच्या मते, योग्य वेळी उपचार मिळाल्यास जवळपास 80% स्ट्रोकचे रुग्ण वाचवता येऊ शकतात. स्ट्रोक टाळण्यासाठी नियमित आरोग्य तपासणी, रक्तदाब नियंत्रणात ठेवणे, पाणी पिणे, धूम्रपान टाळणे आणि व्यायाम करणे यासारख्या उपायांचा अवलंब करणे खूप महत्त्वाचे आहे.

 

 

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, हिवाळ्याच्या कडक थंडीत विशेषतः वृद्ध व्यक्तींना, हृदयरोग असलेल्या रुग्णांना आणि इतर अशा व्यक्तींना अत्यंत सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. शारीरिक क्रिया आणि पाणी पिण्याची सवय कमी करणारे हिवाळ्याचे दिवस त्यांच्या आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकतात. त्यामुळे, तापमानातील बदलाच्या प्रभावापासून बचाव करण्यासाठी आवश्यक सावधगिरी आणि उपाययोजना करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.