शास्त्रज्ञांचा इशारा...तर भारताची नकाशा बदलेल!

The map of India will change भारतीय टेक्टोनिक प्लेट्स दरवर्षी अंदाजे ५ सेंमी (सुमारे २ इंच) वेगाने उत्तरेकडे सरकत आहेत. शास्त्रज्ञांनी असे सांगितले आहे की, जर भूगर्भीय हालचालीमुळे ही प्लेट अचानक ५ इंच (सुमारे १२.७ सेंमी) सरकली, तर त्याचे परिणाम अत्यंत गंभीर आणि व्यापक होऊ शकतात. हिमालयीन प्रदेशात ही अचानक हालचाल प्रचंड ताण निर्माण करेल, ज्यामुळे रिश्टर स्केलवर ८ किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचा भूकंप येण्याची शक्यता निर्माण होईल. भारतीय प्लेट युरेशियन प्लेटच्या खाली जात असल्याने ही ऊर्जा भूकंपाच्या रूपात बाहेर पडेल. अशा परिस्थितीत भारत, नेपाळ, भूतान आणि तिबेटसह आसपासच्या प्रदेशात जीवित आणि मालमत्तेचे मोठे नुकसान होऊ शकते. जमिनीच्या पृष्ठभागावर लक्षणीय बदल होऊन फाटलेले भूभाग, वळवलेली नद्या आणि भूस्खलन यासारखी घटना घडू शकते.

 

 

भारतीय प्लेटच्या कडा हिंद महासागराच्या खाली असल्यामुळे ही अचानक हालचाल समुद्रतळ अस्थिर करू शकते. यामुळे मोठ्या प्रमाणात त्सुनामी लाटा निर्माण होऊ शकतात, ज्या भारताच्या पूर्व आणि पश्चिम किनारपट्टीसह श्रीलंका, इंडोनेशिया आणि मालदीवसारख्या शेजारील देशांना गंभीर धोका निर्माण करतील. दिल्ली, कोलकाता आणि मुंबईसारख्या दाट लोकवस्तीच्या शहरांमध्ये जुन्या इमारती कोसळण्याची शक्यता आहे. तसेच वीज, दळणवळण आणि वाहतूक व्यवस्था विस्कळीत होऊन मदत आणि बचाव कार्यात अडथळा येऊ शकतो. भूकंपातील फ्रॅक्चरमुळे नदीच्या ड्रेनेज सिस्टीमवर परिणाम होऊन पूर येण्याचा धोका देखील वाढू शकतो. या सर्व परिस्थितींचा विचार करता, भारतीय भूभागासाठी अशा प्रकारच्या अचानक प्लेट सरकण्यामुळे होणारे धोके अत्यंत गंभीर आहेत आणि त्यासाठी योग्य तयारी आवश्यक आहे.