कैमूर
Mundeshwari Dham बिहारमधील कैमूर जिल्ह्यात माँ मुंडेश्वरी धाम हे रहस्यमय मंदिर आहे. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे येथे रक्त न सांडता बकऱ्याचा बळी दिला जातो. यासोबतच, तुम्ही तुमची नजर जास्त काळ आईच्या मूर्तीवर रोखू शकत नाही. त्याच मंदिर परिसरात एक पंचमुखी शिवलिंग आहे जे दिवसातून तीन वेळा रंग बदलते. शेवटी, हा चमत्कार कसा घडतो आणि या मंदिराचे रहस्य काय आहे? खरंतर, बिहारमध्ये अशी अनेक धार्मिक स्थळे आहेत ज्यांच्या आत अशी अनेक रहस्ये दडलेली आहेत, ज्यांचे सत्य वेळोवेळी जगासमोर येते आणि जग आश्चर्यचकित होते. यापैकी काही अशी धार्मिक स्थळे आहेत ज्यांचे रहस्य आतापर्यंत कोणीही समजू शकलेले नाही. असाच एक जिल्हा म्हणजे बिहारचा कैमूर जिल्हा जो पर्वत आणि जंगलांनी वेढलेला आहे. या पर्वतांच्या मध्ये पनवारा टेकडीच्या शिखरावर माता मुंडेश्वरी धाम मंदिर आहे.

या मंदिराला शक्तीपीठ असेही म्हणतात, ज्याबद्दल अनेक गोष्टी लोकप्रिय आहेत ज्या या मंदिराचे विशेष धार्मिक महत्त्व दर्शवतात. येथे अशी अनेक रहस्ये आहेत, ज्यांबद्दल आजपर्यंत कोणीही जाणून घेऊ शकलेले नाही. येथे रक्त न सांडता बकऱ्यांचा बळी दिला जातो आणि पंचमुखी भगवान शिवाची एक प्राचीन मूर्ती दिवसातून तीनदा आपला रंग बदलते. डोंगरावर असलेल्या मातेच्या मंदिरापर्यंत पोहोचण्यासाठी अंदाजे ६०८ फूट उंच डोंगर चढावा लागतो. येथे सापडलेल्या शिलालेखानुसार, हे मंदिर सुमारे ३८९ इसवी सनाचे आहे, जे ते सर्वात जुने मंदिर असल्याचा पुरावा आहे. टेकडीवर अनेक दगड आणि खांब विखुरलेले आहेत जे असे दिसतात की त्यांच्यावर श्री यंत्र सिद्ध यंत्र मंत्र कोरलेला आहे. मंदिराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर पोहोचताच, वातावरण पूर्णपणे भक्तिमय वाटते. पायऱ्यांच्या मदतीने तुम्ही मंदिराच्या दारापर्यंत पोहोचता तेव्हा पनवारा टेकडीच्या माथ्यावर असलेल्या माँ मुंडेश्वरी भवानी मंदिराचे कोरीवकाम मंदिराला एक वेगळी ओळख देते. मंदिर किती जुने आहे आणि मंदिरात ठेवलेली मूर्ती कधी आणि कोणत्या प्रकारच्या दगडापासून बनवली गेली होती, या सर्व गोष्टी मंदिरात प्रवेश करण्यापूर्वी एका शिलालेखावर कोरलेल्या आहेत. त्यावर स्पष्टपणे लिहिले आहे की मंदिरात ठेवलेल्या मूर्ती गुप्त काळाच्या उत्तरार्धातील आहेत आणि ते दगडापासून बनवलेले अष्टकोनी मंदिर आहे. हे मंदिर खूप प्राचीन आहे आणि धार्मिक देखील आहे. या मंदिरात देवीच्या स्थापनेची कहाणीही खूप रंजक असल्याचे सांगितले जाते. मान्यतेनुसार, या भागात चंड आणि मुंड नावाचे राक्षस राहत होते, जे लोकांवर अत्याचार करायचे. त्याची हाक ऐकून माँ भवानी पृथ्वीवर आली आणि जेव्हा ती त्याला मारण्यासाठी येथे पोहोचली तेव्हा तिने प्रथम चंडला मारले. त्याच्या मृत्यूनंतर मुंड लढत असताना या टेकडीवर लपला. पण या टेकडीवर पोहोचल्यानंतर आईने मुंडलाही मारले होते. यानंतर हे ठिकाण माता मुंडेश्वरी देवीच्या नावाने प्रसिद्ध झाले.
मंदिरात प्रवेश केल्यानंतर, मुख्य आकर्षण म्हणजे मंदिराच्या पूर्वेकडील भागात असलेली मुंडेश्वरीची भव्य आणि प्राचीन दगडी मूर्ती, जिथे देवी वाराही स्वरूपात विराजमान आहे. ज्याचे वाहन म्हैस आहे.Mundeshwari Dham देवीची मूर्ती इतकी भव्य आहे की त्यावर जास्त वेळ नजर रोखून ठेवता येत नाही. मंदिराच्या आत इतकी भव्यता आणि रचना आहे जी मंदिराला आणखी आकर्षक बनवते. आतील मंदिर चार खांबांवर उभे आहे. मंदिराच्या आत अशी दोन रहस्ये आहेत ज्यांचे सत्य आजपर्यंत कोणीही जाणून घेऊ शकलेले नाही आणि लोक त्यांना पाहण्यासाठी दूरवरून येतात. आपण ते स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहतो, पण हे कसे घडते हे समजत नाही? मंदिराच्या पुजाऱ्याने आम्हाला सांगितले की, या मंदिरात प्राचीन काळापासून बलिदानाची प्रथा चालत आली आहे. देवीला केलेल्या इच्छा पूर्ण होतात; ते या मंदिरात येतात आणि बकऱ्याचा बळी देतात. परंतु, येथील बलिदान इतर कोणत्याही ठिकाणच्या बलिदानाच्या पद्धतीपेक्षा वेगळे आहे. येथे देवीच्या चरणी नैवेद्य दाखवले जातात, परंतु रक्ताचा एक थेंबही बाहेर पडत नाही. पूजा संपल्यानंतर, बकरीला मंदिरात देवीच्या समोर बलिदानासाठी आणले जाते. देवीच्या समोर बकरी आणल्यानंतर, मंदिराचा पुजारी बकरीचे चारही पाय घट्ट धरतो आणि देवीच्या पायांना स्पर्श केल्यानंतर तो मंत्र म्हणतो. तो बकरीला आईच्या पायासमोर ठेवतो आणि नंतर पूजा केलेला भात बकरीवर शिंपडतो. भात शेळीवर पडताच शेळी बेशुद्ध होते.
बकरी काही काळ बेशुद्ध पडते. जेव्हा पुजारी काही मंत्रांचे पठण करतो आणि देवीच्या पायाशी पडलेले फूल पुन्हा बकरीवर फेकतो तेव्हा बकरी झोपेतून जागा झाल्यासारखी जागा होते. अशा प्रकारे बकरीचा बळी देण्याची प्रक्रिया पूर्ण होते. शतकानुशतके चालत आलेली या बलिदानाची ही अनोखी परंपरा आहे. या यज्ञात बकऱ्याचा बळी दिला जातो, पण त्याचा जीव घेतला जात नाही. या मंदिराचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे प्राण्यांच्या बलिदानाची सात्विक परंपरा, जी पाहून भाविक देवीची स्तुती करण्यासाठी मोठ्याने जप करू लागतात. भक्त हे देवीचा चमत्कार मानतात. चमत्कार इथेच संपत नाही. मंदिराच्या आत आणखी एक चमत्कार आहे जो तुम्हाला आश्चर्यचकित करेल. माँ मुंडेश्वरी मंदिराच्या गर्भगृहात पंचमुखी भगवान शिव शिवलिंग आहे ज्याची भव्यता स्वतःमध्ये अद्वितीय आहे. भोलेनाथांच्या अशा मूर्ती भारतात क्वचितच आढळतात, या मूर्तीमध्ये असे रहस्य लपलेले आहे जे कोणालाही माहित नाही किंवा समजत नाही, मंदिराच्या पुजाऱ्याच्या मते, असे मानले जाते की या मूर्तीचा रंग सकाळी, दुपारी आणि संध्याकाळी वेगळा दिसतो. शिवलिंगाचा रंग कधी बदलतो हे सांगताही येत नाही. हे शिवलिंग माँ मुंडेश्वरी मंदिराच्या मध्यभागी असलेल्या गर्भगृहात स्थापित आहे आणि ते खूप प्राचीन आहे. जेव्हा लोक सकाळी ते पाहतात तेव्हा त्याचा रंग वेगळा असतो, दुपारी त्याचा रंग वेगळा असतो आणि संध्याकाळी त्याचा रंग पुन्हा बदलतो. हे मंदिर केवळ त्याच्या धार्मिक महत्त्वासाठीच नाही तर त्याच्या गूढतेसाठी देखील देशात आणि जगात प्रसिद्ध आहे आणि लोक त्याबद्दल ऐकताच त्याकडे आकर्षित होतात. सोमवारी, मोठ्या संख्येने भाविक शिवलिंगावर जलाभिषेक करतात. येथे, सकाळी भगवान भोलेनाथांच्या पंचमुखी शिवलिंगाची सजावट केल्यानंतर मंदिराच्या पुजारीकडून रुद्राभिषेक केला जातो.Mundeshwari Dham सोमवारी, मोठ्या संख्येने भाविक शिवलिंगावर जलाभिषेक करतात. येथे, सकाळी भगवान भोलेनाथांच्या पंचमुखी शिवलिंगाची सजावट केल्यानंतर मंदिराच्या पुजारीकडून रुद्राभिषेक केला जातो. हे अद्भुत मंदिर मार्कंडेय पुराणाशी संबंधित आहे. असे म्हटले जाते की देवीच्या दाराशी आल्यानंतर मिळणारा भक्तीचा प्रसाद हा एक अनोखा अनुभव असतो. वर्षभर भाविक मंदिरात येत राहतात, परंतु नवरात्रीच्या निमित्ताने मोठ्या संख्येने भाविक मंदिरात पोहोचतात आणि देवीच्या भक्तीत मग्न होतात.