गोपालपूर (ओडिशा),
Bhargavastra : पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताने दहशतवाद्यांच्या अड्ड्यांवर हल्ला केल्यानंतर, पाकिस्तानने ड्रोन आणि क्षेपणास्त्रांचा वापर करून हल्ले केले. भारतीय लष्कराने पत्रकार परिषदेत असेही म्हटले आहे की, पाकिस्तानकडून सुमारे ४०० ड्रोनने पश्चिम सीमेवर हल्ला केला. भारताने सर्व हल्ले हाणून पाडले. आज, भारताने ओडिशातील गोपाळपूर येथे स्वदेशी अँटी-ड्रोन सिस्टम 'भार्गवस्त्र' ची यशस्वी चाचणी घेतली. SADL ने 'भार्गवस्त्र' या काउंटर ड्रोन सिस्टीमची यशस्वी चाचणी घेतली आहे जी एकाच वेळी अनेक ड्रोनवर मारा करण्यास सक्षम आहे.
चाचणी सर्व पॅरामीटर्सवर यशस्वी झाली.
या काउंटर-ड्रोन सिस्टीममध्ये वापरल्या जाणाऱ्या सूक्ष्म रॉकेट्सची गोपाळपूरमधील सीवर्ड फायरिंग रेंजमध्ये मोठ्या प्रमाणात चाचणी घेण्यात आली. चाचणी दरम्यान त्याने सर्व निश्चित उद्दिष्टे साध्य केली. १३ मे २०२५ रोजी गोपाळपूर येथे आर्मी एअर डिफेन्सच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांच्या उपस्थितीत रॉकेटच्या तीन चाचण्या घेण्यात आल्या. प्रत्येकी एक रॉकेट डागून दोन चाचण्या घेण्यात आल्या. एक चाचणी २ सेकंदात साल्वो मोडमध्ये दोन रॉकेट डागून घेण्यात आली. चारही रॉकेटनी अपेक्षेप्रमाणे कामगिरी केली आणि बहुतेक ड्रोन हल्ले कमी करण्यात ते यशस्वी झाले.
त्याची खासियत जाणून घ्या
- भारतीय संरक्षण कंपनी सोलर डिफेन्स अँड एरोस्पेस लिमिटेड (SDAL) ने भार्गवस्त्र ही एक अँटी-ड्रोन प्रणाली डिझाइन आणि विकसित केली आहे जी हार्ड किल मोडमध्ये गोळीबार करता येते.
- त्याची खासियत अशी आहे की भार्गवस्त्र ६ किलोमीटर किंवा त्याहून अधिक अंतरावरील ड्रोनचे थवे शोधू शकते आणि त्यांचा हल्ला निष्प्रभ करू शकते.
- हे मानवरहित हवाई वाहनांमुळे निर्माण होणाऱ्या धोक्यांना प्रभावीपणे तोंड देऊ शकते.
- २.५ किमी अंतरावर येणारे छोटे ड्रोन शोधून नष्ट करण्याची क्षमता असलेले हे उपकरण
- भार्गवस्तर ही एक सूक्ष्म-क्षेपणास्त्र आधारित संरक्षण प्रणाली आहे. हे भारतातच विकसित केले गेले आहे. ड्रोन हल्ल्यांना तोंड देण्यासाठी हे डिझाइन करण्यात आले आहे.
- ही एक मल्टी काउंटर ड्रोन प्रणाली आहे जी संरक्षणाचा पहिला थर म्हणून अनगाइडेड मायक्रो रॉकेट्स वापरते. ते २० मीटरच्या प्राणघातक त्रिज्या असलेल्या ड्रोनच्या थव्याला निष्क्रिय करू शकते.
- भार्गवस्त्र हे प्रगत C4I (कमांड, नियंत्रण, संप्रेषण, संगणक आणि बुद्धिमत्ता) वैशिष्ट्यांसह एक अत्याधुनिक कमांड-अँड-कंट्रोल सेंटरने सुसज्ज आहे.
- या प्रणालीचा रडार एका मिनिटात ६ ते १० किमी अंतरावरील हवाई धोके ओळखू शकतो आणि काही सेकंदात त्यांना निष्क्रिय करू शकतो.
भार्गवस्त्र हे नाव कसे पडले?
भार्गवस्त्र हे नाव भगवान परशुरामांच्या शस्त्रावरून पडले आहे. परशुरामाच्या शस्त्राचे नाव भार्गव अस्त्र होते, ते एक अतिशय शक्तिशाली शस्त्र होते. भविष्यातील युद्धांमध्ये अशी शस्त्रे अत्यंत उपयुक्त ठरतील. त्याची प्राणघातक क्षमता लक्षात घेता, भगवान परशुरामांच्या शस्त्रावरून त्याचे नाव ठेवण्यात आले.
राष्ट्रीय सुरक्षेतील एक महत्त्वाचा टप्पा
समुद्रसपाटीपासून ५००० मीटर उंचीपर्यंतच्या क्षेत्रांसह विविध भूप्रदेशांमध्ये तैनात करण्यासाठी हे डिझाइन केले आहे. देशाच्या सुरक्षेसाठी हे एक मैलाचा दगड ठरू शकते. विशेषतः अलिकडच्या काळात, पाकिस्तानकडून भारतावर ज्या प्रकारे ड्रोन हल्ले केले जात आहेत, त्यामुळे एका मजबूत ड्रोनविरोधी यंत्रणेची नितांत आवश्यकता आहे.