मुंबई,
Homemade ghee from malai आजकाल बहुतांश लोक दूधावरची साय (मलाई) खाणं टाळतात कारण त्यात सर्व फॅट असते. हीच साय गोळा करून बरेच जण घरीच शुद्ध तूप बनवतात. बाजारातून तूप विकत घेण्यापेक्षा घरीच बनवलेलं तूप आरोग्यदायी मानलं जातं. दूधावर जास्त साय जमवायची असेल, तर खाली दिलेली खास युक्ती तुमच्यासाठी उपयोगी ठरेल. फक्त दूध उकळताना ही पद्धत वापरा आणि साय जास्त प्रमाणात जमा करा.
पहिला टप्पा:
मोटी साय हवी असल्यास शक्य म्हशीचं दूध वापरा. पॅकेज दूध घेत असल्यास ‘फुल क्रीम’ दूध वापरा. एका खोलगट भांड्यात दूध ओता आणि मध्यम आचेवर उकळायला ठेवा. दूध उकळताना ते ढवळायचं नाही आणि हलवायचंही नाही.
दुसरा टप्पा:
थोड्या वेळाने दूधाच्या पृष्ठभागावर पातळ साय तयार होईल आणि दूध वर येऊ लागेल. दूध उकळून भांड्याच्या तोंडाशी येईपर्यंत उकळा. मात्र, ते ओसंडून जाऊ देऊ नका.
तिसरा टप्पा:
दूध वर आल्यावर लगेच गॅस मंद करा आणि दूध आपोआप खाली बसू द्या. तेव्हा सुद्धा दूध हलवू नका. दूध खाली बसल्यावर लगेच गॅस बंद करा. दूध अधिक उकळू नका, कारण साय फुटू शकते. गॅस बंद केल्यावर दूध तसंच हलवू नका.
चौथा टप्पा:
दूध गॅसवरच राहू द्या आणि वर छिद्र असलेल्या झाकणाने झाका. दूध खोलीच्या तापमानावर यायला द्या. दूध थंड झाल्यावर हळूच फ्रिजमध्ये ठेवा. दूध फ्रिजमध्ये संपूर्ण रात्री ठेवले की सकाळी त्यावर अगदी जाड साय तयार झालेली दिसेल.
पाचवा टप्पा:
चमचा किंवा काट्याच्या मदतीने एका बाजूने साय सावकाश वेगळी करा. दूधावर जशी पोळी येते तशी जाड साय तयार झालेली असेल. ही साय तुम्ही गोळा करून ठेवू शकता आणि नंतर तूप बनवण्यासाठी वापरू शकता.
टीप:
बरेच जण असं मानतात की दूध खूप वेळ उकळल्याने जाड साय तयार होते, पण प्रत्यक्षात असं नाही. दूध जास्त उकळल्यास ते गारठतं आणि साय फुटते, त्यामुळे योग्य तापमान आणि प्रक्रिया यांचं पालन करणं आवश्यक आहे.